Eind november vonden de Big Brother Awards voor de vijftiende keer plaats, dit keer in TivoliVredenburg Utrecht. Het werd een inspirerende avond vol winnaars, muziek, kunst en expertise.

Een aantal bijzonderheden tekenden de avond: tijdens deze vijftiende editie van de Big Brother Awards, vierden wij ook ons twintigjarig bestaan. Daarnaast vond de prijsuitreiking voor de grootste privacy-schenders voor het eerst niet plaats in Amsterdam, maar in Utrecht. En verzorgden we voor de gelegenheid een interactief programma, waarin Big Brother zelf een rol kreeg toebedeeld.

Kick off

De Hertz-zaal in TivoliVredenburg stroomt vol op vrijdagavond 29 november 2019. Het merendeel van de bezoekers is alvast op de hoogte van de nominaties en de zaal gonst dan ook verwachtingsvol wanneer een aantal bekende gezichten plaatsneemt op de eerste rij. De presentatie is in handen van journalist Roel MaalderinkBekijk Roels werk op YouTube (Eigen Rechter, Voxpop, Speld live), die de zaal ontspannen en met een vleug humor toespreekt. Muziekduo Marley MeLees meer over Marley Me zal de hele avond zorgen voor momenten van ontspanning tussen alle speeches door.

Directeur Evelyn Austin opent de avond met een speech 'De Staat van Privacy in 2019.' Lees hier de speech van Evelyn terugZe trekt een scherpe parallel met de digitale scheidsrechter in het voetbal, de VAR (Video Assistant Referee). Evelyn: “Ik zie veel overeenkomsten tussen de VAR in het voetbal en de praktijken waar Bits of Freedom elke dag tegen strijdt. De VAR wordt gekenmerkt door een drang naar optimalisatie, een eindeloos geloof in data en een steeds grotere beperking van onze bewegingsvrijheid. Hetzelfde kan gezegd worden over de digitale pilots van de politie, de macht van platforms en de surveillancehonger van de overheid.”

Publieksprijs

Vervolgens is het tijd voor de uitreiking van de Publieksprijs. Van de drie nominatiesLees meer over alle genomineerden gingen een hoop stemmen naar Google en Coosto, maar het is minister Sander Dekker van Rechtsbescherming die de prijs mee naar huis mag nemen. Hij wordt verantwoordelijk gehouden voor het risico op privacyschendingen in plannen om het CJIB (Centraal Justitieel Incasso Bureau) de bevoegdheid te geven datasets aan elkaar te koppelen om ‘betaalprofielen’ van personen op te bouwen. Die zouden dan dienst doen als hulpmiddel tot beter maatwerk bij het innen van schulden.

De minister blijkt in de zaal aanwezig te zijn en komt zelf de prijs in ontvangst nemen. Hij vertelt dat het wat ongemakkelijk voelt. “Ja daar sta je dan. Ik geloof niet dat deze prijs bedoeld is als een compliment. Privacy is natuurlijk een grondrecht, maar ook een recht dat niet absoluut is. De overheid heeft een zorgplicht. Deze prijs zet mij aan het denken en houdt mij scherp.” De duim gaat omhoog en lachend verlaat hij het podium. Toch zorgt zijn reactie voor reuring in de zaal en ook op social media volgt een stroom aan kritiek: 'Heeft de minister wel begrepen waar het om ging?'

Expertprijs

Dan volgt de Expertprijs. Namens de jury reikt Alex Tess Rutten, voorzitter van de LSVb (Landelijk StudentenVakbond), de prijs uit naar SyRI (Systeem Risico Indicatie), het profileringssysteem dat onder meer tot doel heeft uitkeringsfraude op te sporen. Het systeem koppelt verschillende datasets en geheime algoritmes aan elkaar en stigmatiseert zodoende buurten en personen die zich vaak al in een hachelijke maatschappelijke situatie bevinden. Onschuldige burgers worden gebrandmerkt als verdachten, zonder zich daartegen te kunnen verweren.

Staatssecretaris Tamara van Ark reageert in een videoboodschap: “Nu zitten we in het beklaagdenbankje. Maar ik blijf me er hard voor maken om sociale zekerheid bij de juiste mensen terecht te laten komen.” De prijs wordt vervolgens in ontvangst genomen door Carsten Herstel, directeur-generaal Sociale Zekerheid en Integratie bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Spoken word en positieve privacyprijs

Zaire Krieger luidt vervolgens het positieve deel van de avond in met haar spoken word performance, die heel de zaal stil weet te krijgen.

Vormgever van Bits of Freedom - en eigenaar van creatief ontwerpbureau Cablai - Karim Khamis houdt een enthousiasmerende speech voor de winnaar van de 'Felipe Rodriguez Award.' Deze prijs is vernoemd naar de oprichter van XS4ALL, waarvan een heel aantal supporters in de zaal zit. Bits of Freedom reikt de award ieder jaar uit aan een persoon die een positieve bijdrage heeft geleverd aan privacy en communicatievrijheid online.

Marleen Stikker stond in 1993 aan de wieg van het Nederlandse internet en is altijd een voorvechter geweest van het open en vrije medium. Zo is ze bedenker van De Digitale Stad en richtte ze onderzoeksinstituut Waag op. Ze blikt terug op 26 jaar geleden, toen XS4ALL werd opgericht door Rodriguez: “Het werd tijd om het internet te democratiseren. Het was 1993 en alles was nog mogelijk, het internet was een 'green field.' Ruim 25 jaar later sta ik hier, de kaste van bevoorrechte en onverantwoordelijke technocraten heeft niet geluisterd. Het publieke domein op het internet is verwaarloosd.” Toch concludeert ze motiverend: “Er is veel te doen en we hebben geen tijd te verliezen.”

Afterparty

Ook na het inhoudelijke programma gaat de avond door; in TivoliVredenburg kan worden nagepraat en gedanst. Bezoekers kunnen in gesprek met kunstenaar Julia JanssenLees meer over het werk van Julia Janssen over haar werk 0.0146 seconds waarin ze mensen vraagt delen van privacyvoorwaarden voor te lezen. Ervaren hoe het is als een computer bepaalt of je wordt aangenomen voor een baan kan bij SETUPLees meer over SETUP op hun website, het platform voor een technologisch-kritische samenleving. Zij brachten het kunstwerk Input = OutputBekijk het kunstwerk Input = Output van Kiki Mager mee. Als kers op de taart kunnen bezoekers van de Big Brother Awards als een van de eersten onze nieuwe merchandiseWil jij dat ook? Bekijk onze webshop! kopen.

Bedankt!

We kijken terug op een geslaagde avond, die we konden organiseren dankzij de steun van:

• XS4ALL
• Voordemensen
• TivoliVredenburg
• Engage
• Studio Janine Terlouw