Encryptie verzwakken is mensenlevens op het spel zetten
Samen met Amnesty International waren we vorige week te gast bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Onderwerp van het gesprek: het belang van de onbegrensde ontwikkeling, beschikbaarheid en gebruik van encryptie.
Encryptie heeft een sleutelrol
Aanleiding waren de tegenstrijdige uitsprakenWe konden niet wijs worden uit de woorden van de minister hierover van de minister. Enerzijds schrijft de minister de technologie die we met zijn allen gebruiken om in vertrouwen met elkaar te kunnen communiceren een “sleutelrol” toe. Anderzijds wil hij ook dat de politie altijd, indien nodig, versleutelde berichten kan meelezen én dat bepaalde inhoud nooit versleuteld kán worden.
Je moet eerst weten wat het probleem precies is, voordat je op zoek kunt naar een oplossing.
Geen oplossing zonder probleem
De minister deed deze uitspraken omdat encryptie het werk van de politie in de weg zou zitten. Nu encryptie (eindelijk!) steeds vanzelfsprekender is, is het niet verrassend dat rechercheurs vaker op moeilijk of niet leesbare berichten stuitten. De minister wil daar nu blijkbaar iets mee. We benadrukten in het gesprek dat je eerst moet weten wat het probleem precies is, voordat je op zoek kunt naar een oplossing. En omdat de meeste, zo niet alle, oplossingen ook weer met hun eigen ongewenste bijeffecten komen, moet je belangen afwegen. En ook dat kan alleen als je de precieze aard en omvang van het probleem kent. Wij hebben zo'n probleemanalyse nog niet gezien.
De impact op mensenlevens
En sommige van maatregelen die de minister mogelijk overweegt hebben effect tot ver over onze landsgrenzen. Veel technologie wordt immers wereldwijd ingezet en kun je niet lokaal verzwakken. De architectuur van grote communicatiediensten draagt soms op zichzelf al bij aan de bescherming van mensenrechten. Als een platform end-to-end encryptie op een juiste manier gebruikt, dan kán het geen toegang geven tot de inhoud, zelfs als het dat zou willen. Niet aan de Nederlandse politie, maar ook niet aan de Saudi-Arabische of de Ethiopische. Als wij hier in Nederland, met de beste bedoelingen en de beste waarborgen, zulke systemen verzwakken, dan voelen verdedigers van mensenrechten in andere landen dat aan den lijve.
Houdt de minister woord?
En nu is het afwachten. We hopen datDe minister zei dat hij het kabinetsstandpunt uit 2016 wil handhaven de minister woord houdt en de ontwikkeling, beschikbaarheid en het gebruik van encryptie op geen enkele wijze inperkt. In de tussentijd vragen wij de politie en het Openbaar Ministerie naar de aard en omvang van het probleem.