Het hele weekend organiseerde het Ministerie van VWS een livestream, waar we konden meekijken met de zeven 'teams' die een contact-tracing app aan het ontwerpen zijn. Het evenement had meer weg van een spelshow waar bedrijven met elkaar strijden dan een serieuze aanbesteding van de overheid en riep bij ons alleen maar meer vragen op.

Twee dagen vol pitches, vraaggesprekken en panels met experts, een presentator die het over ' zeven teams die tegen elkaar strijden' had en buzzers. Tijdens de 'appathonKijk het event hier terug' werd geprobeerd de kijker mee te nemen in de snelkookpan waarin een contact tracing-app moet worden ontwikkeld. De appmakers zijn afgelopen week geselecteerd, nadat het ministerie een paasweekend lang de tijd had gegeven om een concept uit te werken. Uit de 750 inzendingen werden in een paar dagen een aantal apps geselecteerd. Experts gaven aanOnder andere in deze BNR uitzending dat apps die zij als onvoldoende hadden beoordeeld toch in de uiteindelijke selectie waren beland en het hele proces was weinig transparant.

Experts zeggen vertrouwen op

Wij besloten om niet mee te werken aan de beoordeling of de appathon, omdat we geen vertrouwen hadden in een proces dat zo gehaast moest plaatsvinden. Een aantal van de ondertekenaars van ons manifest 'Veilig Tegen Corona' besloot wel mee te werken, maar stapte na 2 dagen uit de procedure omdat er onvoldoende tijd en informatie beschikbaar was Lees de reactie van de expertsom de apps te toetsen.

Tijdens de appathon werden vooral onze zorgen bevestigd. Nog geen 24 uur na de eerste pitches kampte een van de apps met een datalekRTL doet hier verslag, dat zondagavond nog steeds niet was opgelost. De makers van 'Covid 19 Alert' plaatsen zaterdagavond de broncode van hun app online, met daarin per ongeluk ook de volledige namen, e-mailadressen en wachtwoorden van 200 mensen.

Het zijn precies dit soort veiligheidsrisico's die het ministerie met haar moordende tempo in de hand speelt. Volgens Minister de Jonge is vertrouwen in de app een van de belangrijkste factoren in de effectiviteit ervan. Ons lijkt de belangrijkste manier om vertrouwen te winnen: een zorgvuldig proces. Het is niet aan ons om zo'n proces in te richten, maar de tijd nemen om te zorgen dat zowel over publiek beschikbare, goede code als een goed uitgevoerde privacy-assesment(een DPIA) beschikt wordt is een goed begin.

Geen oplossing zonder probleem

Het concept van een hackathon is op zichzelf een goed concept; het kan voor snelle oplossingen en een level-playingfield zorgen. Het ministerie koos voor een nieuw concept, 'appathon'. Dat komt wellicht mede doordat in een hackathon de probleemstelling centraal staat: hoe 'hacken' we een oplossing voor een probleem bij elkaar? In de appathon was geen ruimte om na te denken over de beste oplossing, dat was namelijk een app. Er hoefde alleen nog even nagedacht te worden over hoe die app er precies uit moest komen te zien. Een aanname die op weinig gestoeld lijkt, zo blijkt ook weer uit het nieuws dat de besmettingen in Singapore blijven stijgenTrouw verwees naar de stijgende besmettingen in Singapore, ondanks de introductie van hun contact-tracing app.

Het lijkt alsof het belangrijker is om daadkrachtig en effectief over te komen in de beeldvorming dan om een weloverwogen oplossing te vinden. Het past volledig in de lijn van het techsolutionismeMarleen Stikker schreef hierover een opinieartikel: technologie als oplossing, zonder dat duidelijk is waarvoor.

Noodrem

Nu richten we onze ogenDe AP is aan zet op de Autoriteit Persoonsgegevens. Die komen na dit weekend met een advies over de zeven apps.  Hopelijk kunnen zij afdwingen dat cruciale vragen over nut en noodzaak worden beantwoord. Tot we die antwoorden hebben, hopen wij nog steedsVoor dit weekend riepen we het Ministerie hier al toe op dat het Ministerie op de noodrem trapt.