Het Ministerie van Volksgezondheid werkt onverminderd hard door aan "digitale ondersteuning" in de strijd tegen het coronavirus. Ze wil zich nu laten adviseren door een "begeleidingscommissie". Of we daar misschien ook aan willen deelnemen. Wij kunnen momenteel helaas niet anders dan daarvoor bedanken. We leveren heel graag een constructieve bijdrage, maar dan moet het wel helder zijn waar we een bijdrage aan leveren.

De "corona app" wordt gebouwd door een aantal overheidsinstanties, samen met een aantal deskundige techneuten. Nu wil het ministerie een grotere groep externe deskundigen bij elkaar roepen. Die moet haar adviseren over "de voorstellen voor digitalisering" en "de strategie en aanpak van de digitale ondersteuning bij de bestrijding van [het virus]." Ze vroeg de Veilig tegen Corona-coalitie "om met een afgevaardigde deel te nemen" aan deze commissie. Hoewel Bits of Freedom graag constructief meedenkt, stelt het ministerie ons momenteel niet in staat dat op een zinvolle wijze te doen. Dit zijn onze overwegingen:

• Tot nu toe zijn fundamentele vragen onbeantwoord. Het ministerie heeft geen heldere beschrijving van het probleem dat zij wil oplossen. Ze heeft geen beeld van de oorzaken van dat problemen. En geen idee wat de kenmerken van een oplossing zouden kunnen zijn. Uit niets blijkt dat het ministerie in alle breedte heeft nagedacht over hoe je dat zou kunnen oplossen (zonder meteen uit te komen bij "technologie gaat ons redden.") Dat maakt deelname aan zo'n commissie lastig, omdat we dan moeten adviseren over iets dat gebaseerd is op tal van onbevraagde aannames.

• Het ministerie is tot nu toe bepaald niet open. Zo is ons bijvoorbeeld niet duidelijk waarom het door de GGD opgestelde programma van eisen voor "digitale ondersteuning" niet gewoon openbaar is. Als het ministerie zo graag "ook de kennis en ervaring van iedereen die mee wil doen actief [wil] benutten", waarom dan niet dat soort informatie publiceren? Ons formele verzoek aan het ministerie om dat document openbaar te maken is in de afgelopen twee weken (!) volledig onbeantwoord gebleven. Ons verzoek aan de GGD werd beantwoord met een vingerwijzing naar het ministerie. Ons directe verzoek aan een van de betrokken ambtenaren is een dag later ook nog onbeantwoord. Openheid is niet een "alleen als wij dat wensen".

• Zelfs al zou een digitale oplossing de best passende zijn, dan zijn sommige vrij fundamentele beslissingen al genomen. Zo liet de minister al weten dat de app voor contactonderzoek gebaseerd zal zijn op de Bluetooth-technologie: "[...] zal leiden tot een [app] op basis van het [...] door Apple en Google gepubliceerde framework." Dat dat soort keuzes al gemaakt zijn, maakt dat een advies daarover vrij zinloos is. We willen best adviseren, maar dan moet het ministerie er ook voor openstaan om zichzelf bij te sturen.

• Met onze constructieve inbreng eerder in het proces lijkt weinig te zijn gedaan. Op Veilig tegen Corona hebben we een lijst van tien punten gepubliceerd waar, wat ons betreft, zo'n app (als die er al zou moeten komen) aan zou moeten voldoen. Dat was vrij hoog over. Het ministerie vroeg ons op een late vrijdagmiddag om een uitwerking van die punten. Het had haast. Nog diezelfde avond hebben we de gewenste uitwerkingLees hier de uitwerking van onze punten aangeleverd. Het ministerie zegt dat ze ons werk "zoveel mogelijk verwerkt heeft", maar daar is in de eisen van het ministerie bij de marktconsultatie weinig of niets van terug te zien.

• De samenstelling van de begeleidingscommissie is nog onduidelijk. Ook dat maakt het voor ons lastig om er een bijdrage aan te leveren. We weten bijvoorbeeld niet hoe groot de commissie moet worden en welke disciplines erin vertegenwoordigd zullen zijn. De externe experts die het ministerie betrokken heeft bij de daadwerkelijke ontwikkeling van de app voor contactonderzoek, is weinig divers en alles behalve een afspiegeling van onze samenleving. Daardoor zullen essentiële perspectieven ontbreken die noodzakelijk zijn wanneer je een app maakt die voor alle Nederlanders moet werken. De precieze samenstelling van deze commissie is daarom des te belangrijker.

• Het ministerie laat weinig zien geleerd te hebben van het eerdere drama. Ook in de aanloop naar deze herkansing werden experts gevraagd mee te denken, zonder hen daartoe goed in de gelegenheid te stellen. Eerder bleven meer fundamentele vragen ook onbeantwoord. En ook eerder werd experts advies gevraagd, zonder een helder kader daarvoor aan te reiken. Dat nu hetzelfde gebeurt, maakt constructief bijdragen voor ons bijzonder lastig.

Als je anderen écht wilt meenemen ben je niet alleen open over de tussenresultaten, maar ook over je vertrekpunt. Als je anderen écht wilt meenemen schep je kaders waarbinnen anderen op een zinnige manier kunnen deelnemen, maar je schept ook kaders en criteria aan de hand waarvan je zelf kunt worden getoetst. We leveren graag een constructieve bijdrage, maar het ministerie maakt het ons lastig.