Om boos van te worden: de geniepige handel in gegevens over jouw gedrag
Kassa besteedde dit weekend aandacht aan de handel in jouw persoonsgegeven door bedrijven als Experian, EDR en Focum. Wij waren te gast in de uitzending, legden uit wat er gebeurt en wat jij kunt doen.
UPDATE: De SP heeft naar aanleiding van deze uitzending ook kamervragen aan de verantwoordelijke staatssecretarissen gesteld.
Informatiehandelsbureaus
Het zal je maar overkomen. Een paar dagen nadat je een contract voor de levering van stroom hebt ondertekend krijg je een e-mail van de leverancier met de mededeling dat je een paar honderd euro borg extra moet betalen. De energiemaatschappij vond dat nodig na hun inschatting dat je misschien de rekening niet gaat betalen. Ze baseerden die beslissing op de ongecontroleerde gegevens die ze kochten van een zogenaamd informatiehandelsbureau.
Over jou, maar nooit in jouw belang
De uitzending van KassaKassa's item over commerciële databoeren registreren gegevens betaalgedrag voor kredietwaardigheid van afgelopen zaterdag ging over deze handel in data. Wie zijn die bedrijven en hoe gaan ze precies te werk? We waren te gast en legden uit wat er gebeurt en wat jij kunt doen.
Bedrijven als Experian verzamelen gegevens over jouw gedrag uit allerlei (semi-)openbare bronnen op het internet. Denk bijvoorbeeld aan het Kadaster of de Kamer van Koophandel. Maar ze kopen ook gegevens op van bijvoorbeeld incassobureaus. Al die gegevens stoppen ze bij elkaar in een grote database. De analyse van die gegevens verkopen zij op hun beurt weer door aan energieleveranciers, aanbieders van mobiele telefonie en verhuurders van woningen. En het zal je niet verrassen, die handel is natuurlijk nooit in het belang van diegene over wie de gegevens gaan: jij.
Achter je rug om
Sterker nog, jij wordt vakkundig dom gehouden. De bedrijven informeren je niet als ze met je gegevens aan de haal gaan. Terwijl dat wel de hoofdregel is van de Europese privacyregels: jij moet geïnformeerd worden als een organisatie iets met jouw persoonsgegevens doet. Dat gebeurt niet, zo blijkt ook uit de uitzending van Kassa. Voel je boosheid borrelen? Terecht. Het is natuurlijk sowieso al van de zotte dat er bedrijven zijn die denken dat ze geld mogen verdienen aan de handel in gegevens over jouw gedrag, maar het is nog erger als dat ook nog eens achter je rug om gebeurt. En heel venijnig: het kan goed zijn dat jij daar last van hebt, bijvoorbeeld omdat je opeens een grotere borg moet betalen of de huur van een woning wordt geweigerd. En dat is natuurlijk dubbelop ruk als die gegevens niet correct blijken te zijn - zoals in het voorbeeld van Henk in de uitzending van Kassa.
Die handel is natuurlijk nooit in het belang van diegene over wie de gegevens gaan: jij.
Jij bent de baas
Gelukkig is het idee achter die Europese privacyregels dat jij zelf de baas bent over jouw gegevens. En daarom heb je een aantal rechten. Zo kun je elke organisatie vragen of zij gegevens over je hebben. Als dat zo is, dan moet zo'n organisatie een begrijpelijk overzicht daarvan geven. En uitleggen hoe ze aan die gegevens komen, waarvoor ze de gegevens gebruiken en met wie de gegevens gedeeld worden. Je hebt ook het recht om fouten te corrigeren en om gegevens te verwijderen. En om dat allemaal makkelijk te maken hebben we een website gemaakt waarmee jij met een paar klikken bij duizenden organisaties inzage in je gegevens vraagt.