Deze blogpost kunnen we niet op Facebook delen met onze achterban. Omdat het woordje "QAnon" er in voorkomt. Meer was er niet nodig om de Facebook-pagina van The Hmm én die van haar drie beheerders op zwart te laten zetten.

Pagina niet gevonden

Het internet is een oneindig grote bron van informatie. Als je genoeg van die stukjes informatie bij elkaar legt, ga je vanzelf patronen zien. Het is gemakkelijk om je dan te vergissen: je ontdekt geen verhaal, maar maakt er zelf eentje. Dat is hoe, volgens gameontwerper Reed Berkowitz, samenzweringstheorieën ontstaan. In zijn dagelijkse werk ontwikkelt hij videospellen op het grensvlak van de virtuele en de echte wereld. Hij analyseerde het ontstaan van de theorie QAnonLees hier wat Wikipedia over QAnon schrijft door een vergelijking te maken met de opbouw van zulke spellen. The HmmThe Hmm is an inclusive platform for internet cultures., een platform voor internetcultuur, gaf Berkowitz een podium zodat hij er kon vertellen over de "QAnon Game Theory".

Maar als het aan Facebook had gelegen zou dit evenement nooit plaatsvinden. Ze verwijderde de aankondiging van het evenement. En het account van The Hmm. En de accounts van de drie beheerders van de pagina van The Hmm. Facebook beschuldigde The Hmm ervan iets gedaan te hebben dat in strijd is met haar community guidelines. Hoe dat precies zat, was niet helder. Meer details gaf Facebook namelijk niet, anders dan dat het onmogelijk was om de beslissing ongedaan te maken. "Facebook helpt je verbinden met [...] gemeenschappen van mensen die jouw interesses delen", zegt Facebook over zichzelf. Maar niet als internetcultuur je interesse is. Dan word je vooral verbonden met een 'Pagina niet gevonden'.

Eén enkel woordje

Dankzij onze bemiddeling, heeft The Hmm nu haar account weer terug. En natuurlijk vroegen we Facebook ook om uitleg; want wat had The Hmm nou precies verkeerd  gedaan? Die overtreding van de community guidelines bleek te zitten in de titel van de lezing: "QAnon Game Theory." Alleen het woordje "QAnon" was genoeg om geblokkeerd te worden. Een false positive, noemde Facebook het. We snappen niet hoe dat ene woordje (gebruikt in de titel van een lezing en zonder andere informatie) daarvoor genoeg kan zijn. Is dat dan de kwaliteit van de technologie waar we op moeten vertrouwen?

Botte bijl

Je zou verwachten dat de technologie die we inzetten voor de moderatie van ons publieke debat online wel wat slimmer is dan een botte bijl. Elke ontwikkelaar kan toch wel aanvoelen dat als je op maar één woord filtert, je de context gaat missen? Het feit dat Facebook zulke botte beslissingen neemt, laat eens te meer zien dat Facebook totaal ongeschikt is om de verantwoordelijkheid te dragen voor het faciliteren van een belangrijk deel van ons publieke debat online. En die verantwoordelijkheid neemt ze ook op geen enkele manier. The Hmm praatte tegen een muur van non-communicatie op. The Hmm heeft haar account alleen maar terug omdat wij bemiddelden. Niet omdat Facebook ook maar iets deed om de impact van botte beslissingen aanvechtbaar te maken.

En misschien dat The Hmm Facebook helemaal niet zo hard nodig heeft. Dat heeft natuurlijk ook te maken met het vaste publiek van The Hmm. Mensen die hun weg goed weten te vinden op het internet. Maar wat als je als organisatie niet zonder Facebook kunt? Als je je doelgroep vooral via Facebook bereikt? Dan kun je met zo'n blokkade van Facebook geen kant meer op. We moeten dringend af van onze afhankelijkheidDit zijn wat ons betreft vier maatregelen om de dominantie van Google en Facebook te ondermijnen van Facebook en die paar andere platforms die ons publieke debat online domineren. Want niemand gebruikt Facebook voor zijn plezier als je weet dat totaal onverwacht een willekeurig woord reden voor eeuwige verbanning kan zijn.