Facebook en Instagram verwijderen (accounts met) berichten over abortuspillen. Gebruikers plaatsen deze berichten naar aanleiding van de omverwerping van Roe v. Wade van het Amerikaanse Supreme Court, waardoor het landelijke recht op abortus komt te vervallen in de Verenigde Staten. Men wordt zich steeds bewuster van het gevaar van het delen van informatie over hun baarmoeder met moederbedrijf Meta.

Gekleurd beleid van Meta

Vorige week deden de hoogste rechters van de Verenigde Staten een uitspraak met een tragisch gevolg: het nationale recht op abortus verdwijnt. Daardoor hebben mensen in veel Amerikaanse staten geen toegang meer tot abortus. Dat is een ontzettend grote klap in het gezicht van fundamentele (vrouwen)rechten als het recht op zelfbeschikking en keuze. Men is direct op zoek gegaan naar oplossingen voor vrouwen die door deze uitspraak geen abortus meer mogen, maar dat wel willen. Op sociale media delen gebruikers daarom informatie en oproepen over abortuspillen. Gebruikers plaatsen bijvoorbeeld berichten waarin zij abortuspillen aanbieden of berichten waarin wordt uitgelegd hoe je op een legale manier aan abortuspillen per post kunt komen.

Meta's Facebook en Instagram verwijderen zulke berichten over abortuspillen. En blokkeren gebruikers die over abortuspillen posten. Berichten op Facebook als "Als je mij je adres stuurt, stuur ik je per post abortuspillen" worden binnen een minuutHet artikel waar dit 'expiriment' wordt aangehaald. verwijderd. Facebook verwijst daarbij naar de regels over wapens, dieren en andere gereguleerde goederen.

Maar soortgelijke berichten over wapens of drugs - "Als je mij je adres stuurt, stuur ik je per post een pistool"of "Als je mij je adres stuurt, stuur ik je per post wiet" blijven op het platform staan. Terwijl cannabis en het versturen daarvan illegaal zijn in de VS en abortuspillen niet: die kunnen legaal per post verstuurd worden –na een online consultatie met een gecertificeerd persoon die de pillen voorschrijft. Ook berichten waarin staat dat pijnstillers per post kunnen worden verzonden, worden door het platform niet verwijderdLees daar hier meer over!. Het lijkt er dus sterk op dat er bij Meta bewust is gekozen voor het modereren van content over abortuspillen.

Meta belemmert toegang tot abortus

Meta reguleert berichten over  abortuspillen dus in grote mate. En het verwijderen van die berichten of accounts van gebruikers heeft zware gevolgen voor reproductieve- en vrouwenrechten. Door dit beleid worden stemmen uit het publieke debat over abortus - dat zich afspeelt op platformen als Facebook en Instagram - weggenomen. Stemmen die informatie delen over (veilige) abortus(pillen). En het betekent vooral dat mensen die een abortus willen, maar dat niet (meer) mogen vanwege de uitspraak van het Supreme Court, minder of geen toegang hebben tot (informatie over) abortuspillen. Meta, een commercieel bedrijf, beslist dus dat vrouwen geen (informatie over) abortuspillen kunnen ontvangen en belemmert zo indirect de toegang tot veilige abortus.

De reactie van Meta op de kritiek is zwak. Een woordvoerder van de techgigant zei dat het bedrijf individuen verbiedt om medicijnen weg te geven of verkopen op hun platformen. Meta zou informatie over toegang tot abortuspillen wél toestaan - maar de handhaving van dit beleid "liep tegen wat problemen aan." Met andere woorden: Facebook en Instagram verwijderen aan de lopende band berichten met informatie over toegang tot abortuspillen, maar "zo heeft Meta het niet bedoeld". Daar geloven wij niks van.

Meta belemmert abortus al langer

Het gedrag van Meta richt zich tegen het recht op abortus. Het belemmeren van toegang tot (informatie over) abortuspillen is niet door de wet opgelegd, maar het is een keuze van de techgigant. En een keuze die grote gevolgen heeft. En het is niet de eerste keer dat het gedrag van het techbedrijf haar echte mening over abortus onthulde.

Zo werden de accounts van online organisaties die zich inzetten voor het recht op abortus voortdurend uitgeschakeldlees daar hier meer over tijdens de coronapandemie: toen zulke organisaties júíst zo hard nodig waren. Vaak werd daar niet eens een reden voor gegeven of stelden de techgiganten dat het een foutje was. Accounts werden geblokkeerd op strategische momenten: kort voor anti-abortus wetgeving tot stand kwam. Als zulke accounts telkens geblokkeerd worden en berichten over abortuspillen verwijderd worden, hoe kunnen mensen dan veilige informatie over abortusmogelijkheden op zo'n platform vinden?

Verdachte informatie

Nu Meta zo duidelijk een anti-abortus standpunt inneemt, zijn mensen er niet gerust op dat informatie over wat zich in hun baarmoeder afspeelt bij Meta in goede handen is. En dat leidt tot een trendLees hier over de zorgen van vrouwen waarbij vrouwen uit veiligheidsoverwegingen hun menstruatiecyclus-app verwijderen. Met die appsLees hier wat we eerder schreven over de privacybezwaren van die apps kunnen mensen bijhouden wanneer ze ongesteld worden en wanneer ze vruchtbaar zijn, maar ook wanneer er een kans bestaat dat ze zwanger zijn. Uit onderzoek van Privacy InternationalLees hier over het onderzoek naar menstruatiecyclus-apps bleek dat app-aanbieders niet veilig omgingen met deze hele persoonlijke gegevens van haar gebruikers. Die gegevens werden namelijk onder andere gedeeld met, je raadt het al, Facebook. En dat Meta geen schroom heeft om persoonlijke data te delenLees hier bijvoorbeeld over het Cambridge Analytica schandaal met andere partijen is ook geen geheim. Niet heel vreemd dus, dat men zich niet meer veilig voelt om dit soort gevoelige gegevens te registreren. Want wat nu als daaruit naar voren komt dat je zwanger was en daarna niet meer? Loop je dan het risico dat er strafrechtelijk onderzoek naar je wordt ingesteld?

Verworven vrijheden moeten we koesteren

Het terugdraaien van het recht op abortus laat zien hoe belangrijk het blijft om verworven vrijheden en rechten te koesteren en te beschermen. Ook laat het zien hoe verweven het recht op privacy en communicatievrijheid is met andere rechten. Waar mensen een paar jaar terug geen terughoudenheid voelden hun cyclus bij te houden in een app, is het nu duidelijk hoe privacygevoelig die gegevens zijn. En dat het wel degelijk uitmaakt dat die gegevens gedeeld worden met Meta, het platform dat het niet zo nauw neemt met mensenrechten.

Kom protesteren!

Morgen (2 juli 2022) is er op de Dam in Amsterdam een demonstratie tegen de gebeurtenissen in de Verenigde Staten en vóór het recht op abortus. We roepen jullie op om daarheen te gaan om je stem te laten horen tegen het beleid in de VS én tegen het beleid van bedrijven als Meta.