Je komt niet meer om het internet heen. Een afspraak maken bij de dokter, een wijziging van je woonsituatie doorgeven aan de gemeente, het schoolrapport van je kinderen bekijken: het gebeurt allemaal online. Maar wie kijkt er - naast jijzelf - mee op al deze websites? We onderzochten 32.843 websites van de overheid, de zorg en het onderwijs. Hieruit blijkt dat Google op ontzettend veel websites van de Nederlandse publieke sector persoonsgegevens in handen krijgt.

Googlediensten & tracking

Google staat over het algemeen bekend als zoekmachine, maar verdient zijn geld met advertenties. Om advertenties precies op jou af te stemmen, houdt Google je surfgedrag nauwkeurig in de gaten. Niet alleen via google.com, maar ook via andere websites. Google biedt namelijk allerlei diensten aan die websitebouwers - vaak gratis - kunnen gebruiken op hun website. Daar heeft Google namelijk baat bijRecent schreven we ook over hoe Big Tech bedrijf Meta profielen over je opbouwt: hoe meer gegevens ze over jou kunnen verzamelen, hoe specifieker jouw op data gebaseerde profiel, hoe meer ze advertenties op je kunnen afstemmen, en dus hoe meer geld ze kunnen vragen voor die advertenties.

Als een website bijvoorbeeld lettertypes laadt via Google, dan weet Google meteen dat je die website bezoekt. Maar andere Google diensten halen nog explicietere data van jou op. Google Analytics wordt bijvoorbeeld veel door websitebouwers gebruikt om te zien wie wanneer hun site bezoekt. Deze dienst stuurt daarmee actief allerlei informatie over je naar Google. En wat dacht je van het bekijken van een YouTube filmpje op een webpagina? Ook daarbij wordt veel informatie over jou en je kijkgedrag teruggestuurd naar Google.

Resultaten

Bij de overheid hebben bijna de helft, 48%, van de onderzochte websites Google diensten in gebruik. De situatie is nog veel slechter in de zorg, waar meer dan 4 op de $5$ websites Google gebruikt. In het onderwijs is dit zelfs $9$ op de $0$ websites.

Als we alleen kijken naar gevallen waarbij sprake is van expliciete tracking (het contact dat met Google wordt gelegd is speciaal gericht op het verzamelen van jouw gegevens), dan zien we dit terug bij 1 op de 3 onderzochte overheidswebsites. In de zorg en het onderwijs is dit op meer dan de helft van de websites het geval.

De publieke sector moet het goede voorbeeld geven

De bevindingen van ons onderzoek onderstrepen de dringende noodzaak voor de publieke sector om het goede voorbeeld te geven en te kiezen voor privacyvriendelijke alternatieven. Nu we steeds meer in een online wereld leven, is het noodzakelijk dat er verantwoorde maatregelen worden genomen om de privacy van burgers te beschermen. Juist als het gaat om het gebruik van essentiële (publieke) dienstenEerder bleek uit ons onderzoek al dat gemeenten onzorgvuldig omgaan met de privacy van burgers. Dit onderzoek roept dan ook op tot een herevaluatie van de tools en diensten die worden gebruikt door websites van de overheid, de gezondheidszorg en het onderwijs, waarbij wordt gepleit voor oplossingen die privacy vooropstelt.

Specifiek in de publieke sector mogen we ook inzet van de overheid verwachten. De staatssecretaris voor Digitalisering heeft reeds een wens uitgesprokenKamerbrief cookies en online tracking om tracking van overheidswebsites te halen. Als het aan Bits of Freedom ligt, onderneemt de regering ook actie in andere sectoren waar steeds meer zaken digitaal worden geregeld.