In de kantlijnen van de Algemene Politieke Beschouwingen van morgen vindt een belangrijk gesprek plaats. Verschillende ministers overleggen over het standpunt van het kabinet over het Europese wetsvoorstel voor regels die kinderen moeten beschermen tegen seksueel misbruik op het internet. Dat vergt een zorgvuldig debat, en daarom deden we een dringend verzoek aan het kabinet.

Wetsvoorstel ondermijnt vertrouwelijkheid van communicatie

Over dat voorstel hebben we in de loop van de tijdVoor een goed overzicht, check onze tijdslijn al heel veel gezegd. Seksueel misbruik van kinderen en jongeren is afschuwelijk. Het is daarom belangrijk dat we dit als maatschappij uiterst serieus nemen, en met bewezen effectieve en juridisch duurzame maatregelen kinderen en jongeren beschermen.

Dit voorstel helpt daar niet bijEn omdat dit voorstel niet goed genoeg is, moet de wetgever wat ons betreft opnieuw beginnen. De Europese Commissie wil namelijk platformen kunnen dwingen om alle berichtjes van alle gebruikers te monitoren. Dat betekent dat op last van de overheid de vertrouwelijkheid van communicatie wordt ondermijnd, op een enorme schaal. Ook als je nergens van verdacht wordt, kijkt de overheid mee. Dat is schadelijk voor iedereen, inclusief kinderen en jongeren die men nou juist wil beschermen. Ook zij moeten kunnen vertrouwen op de digitale middelen die zij gebruiken.

Kabinet speelt woordspelletje over onze veiligheid

Bij veel platformen is de vertrouwelijkheid van communicatie beschermd met encryptie. Niemand anders dan verzender en ontvanger kan het berichtje meelezen, en niemand kan het berichtje onderweg aanpassen. Belangrijk, want alleen op die manier kunnen we, als burgers, bedrijfsleven en overheid, op veilige wijze met elkaar communiceren. De Europese Commissie en een aantal Europese lidstaten willen er desondanks voor zorgen dat alle berichtjes bekeken kunnen worden. En dus zegt een van de voorstellen: encryptie is belangrijkEncryptie is een van de weinige technologieën waarop we kunnen vertrouwen om onze gesprekken te beschermen. en dus moet detectie plaatsvinden vóórdat de encryptie wordt toegepast. Client side scanning heet dat.

Ook ons kabinet heeft tot nu toe altijd het onbegrijpelijke standpunt dat het onwenselijk is om het gebruik van encryptie in te perken, maar dat het wél acceptabel zou zijn om de inzet van client side scanning af te dwingen. Dat is gekDe minister van Justitie en Veiligheid legt een breed gesteunde motie uit de Tweede Kamer om encryptie te beschermen halfhartig uit., want hoe kun je het doel van vertrouwelijkheid van communicatie belangrijk vinden, beperkingen van het beschermingsmiddel onwenselijk achten, maar het achterdeurtje om dat beschermingsmiddel dan wél accepteren? Het is alsof het kabinet zegt: "We vinden het briefgeheim heel belangrijk. We zullen de envelop met jouw brief never nooit openen. We komen overigens wél bij jou thuis over je schouder meekijken als jij de brief schrijft. Zie je wel, je briefgeheim is beschermd!"

Oproep aan kabinet: maak zorgvuldige afweging

De enige uitleg die we kunnen bedenken is dat het kabinet nooit de zorgvuldige afweging heeft gemaakt zoals dat wel is gedaan bij het standpuntWe complimenteerden de toenmalige minister met het mooie en goed afgewogen standpunt over encryptie. Daarin zijn namelijk naast het opsporingsbelang, ook de belangen van grondrechten, economie en online veiligheid in meegenomen. Daarom deden we vandaag, samen met mensenrechtenorganisatie Amnesty International, de vereniging van dienstverleners in de cybersecuritysector Cyberveilig Nederland en de vereniging van meer dan 600 bedrijven in de digitale sector NLdigital een dringend verzoek bij het kabinet:

"We roepen het kabinet op om in de afweging van haar standpunt inzake de voorgestelde Verordening eerst een zorgvuldige afweging van alle relevante grondrechten en belangen te maken rond de inzet van client side scanning. Die belangen zouden dan in ieder geval de belangen moeten zijn die ook zijn overwogen bij de totstandkoming van het kabinetsstandpunt over encryptie, dus, kort gezegd, opsporing, grondrechten, economie en online veiligheid. Dit complexe vraagstuk vereist een zorgvuldige, democratisch geborgde, overweging vanwege de verstrekkende gevolgen voor de fundamentele rechten van mensen. We verzoeken u deze belangenafweging voor te leggen aan het parlement voordat u enig onomkeerbaar besluit neemt."