Ons verzoek om helderheid over de strafbaarheid van het publiceren van transparantierapporten is door het minister afgedaan met een één-regelig antwoord: “wij gaan niet in op uw verzoek.” Dat kan écht niet. De minister moet helder zijn: niet alleen over het aantal keer dat de opsporingsdiensten in jouw gegevens neuzen, maar ook over de vrijheid van bedrijven om verantwoording af te kunnen leggen aan hun gebruikers.

Jouw privacy is belangrijk, dat realiseren ook steeds meer bedrijven zich. Zij maken daarom inzichtelijk hoe vaak opsporings­diensten bij hen hebben aangeklopt voor gegevens van hun klanten. De hoster Leaseweb zette eerder dit jaar de trend door een transparantierapport te publiceren. De publicatie ervan had de aanbieder met het ministerie van Veiligheid en Justitie afgestemd. Die zag “geen probleem in het openbaren van geaggregeerde cijfers, zolang het niet is terug te voeren op individuele zaken.”

Dat is moeilijk te rijmen met eerdere uitspraken van de staatssecretaris. Teeven zei vorig jaar dat publicatie van zulke cijfers inzicht zou geven in de mate waarin communicatie door de opsporingsdiensten gevolgd wordt. Publicatie ervan zou het opsporingsbelang schaden. Dat Google al langer een transparantierapport publiceert was ook problematisch, maar “in mindere mate.” Vaagheid alom.

Daarom vroegen we in juli, per brief, de minister van Veiligheid en Justitie “te bevestigen dat het niet strafbaar is als een bedrijf het geaggregeerde aantal gegevens­vorderingen van opsporingsdiensten bij dat bedrijf, opgesplitst per rechtsgrond, ten hoogste eens per kwartaal publiceert, mits dit aantal niet tot individuele onderzoeken is te herleiden.” Het ministerie liet ons, na een herinnering over het uitblijven van een reactie, na twee maanden weten “niet op ons verzoek in te zullen gaan.”

Maar zo’n makkelijke reactie kan dus écht niet. Als dit zo’n belangrijk onderwerp is vanwege de staatsveiligheid, waarom dan geen serieus antwoord op een redelijke vraag? Aanbieders en internetgebruikers trekken aan het kortste eind nu wij worden afgescheept met een weigering. Voor bedrijven die zo’n transparantierapport willen publiceren is het nu niet klip en klaar dat dat straffeloos kan. En dat betekent dat internetgebruikers niet het inzicht krijgen dat ze verdienen. Controle op het respect van jouw grondrecht op privacy door de overheid is niet mogelijk als bedrijven niet vrij zijn om zo’n overzicht te publiceren. Want van de overheid zelf kunnen we tot nu toe ook maar weinig verwachten.

En dus vindt Bits of Freedom dat het ministerie helderheid moet scheppen. Niet alleen over het aantal keer dat de opsporingsdiensten in jouw gegevens neuzen, maar ook over de vrijheid van bedrijven om verantwoording te kunnen afleggen aan hun gebruikers. Wat zou er voor nodig zijn om het ministerie zover te krijgen? Vragen van de Tweede Kamer? Iets anders? Wat denk jij?