Het Openbaar Ministerie is verplicht om, na het aflopen van een opsporingsonderzoek, jou te vertellen welke bijzondere bevoegdheden de politie tegen je heeft ingezet. Daar hoeft niets aan te veranderen als de politie en het Openbaar Ministerie over het juiste gereedschap beschikken. Betere computersystemen voor hen levert veel meer voordelen op.

Dit is de vierde in een serie van vier artikelen over het voornemen van de minister van Veiligheid en Justitie om de notificatieplicht in te perken. Het eerste artikel legt uit wat de notificatieplicht eigenlijk is, het tweede onderstreept dat er juist meer waarborgen nodig zijn en het derde artikel betoogt dat minister Opstelten de problemen beter bij de bron kan aanpakken.

Voordeel 1: Goede waarborgen blijven behouden

Met goedwerkende computersystemen is het voor de politie en het Openbaar Ministerie eenvoudig bij te houden welke bijzondere opsporingsbevoegdheden tegen een burger zijn ingezet. Het kost dan ook ontzettend weinig moeite om daar weer een overzicht uit te destilleren. En als je dat systeem koppelt aan iets als Mijn Overheid, is notificeren geen moeite. Een belangrijke waarborg kan op die manier behouden blijven.

Voordeel 2: Transparantie wordt opeens eenvoudig

Met een betere registratie zijn ook geaggregeerde statistieken, om inzicht te geven in het totaal aantal keer dat een bepaalde bevoegdheid in een jaar is toegepast, eenvoudig te genereren. Zulke statistieken zijn vooral zinvol met contextuele informatie: in wat voor soort zaken worden welke soort bevoegdheden toegepast, door welke opsporingsinstantie worden welke gegevens bij gegevenshouders gevorderd en hoe vaak wordt een vordering van gegevens door, bijvoorbeeld, de internetaanbieder geweigerd?

Voordeel 3: Betere bescherming van privacy van burgers

Die computersystemen zorgen er nu ook al voor dat gevoelige gegevens van verdachte én onverdachte burgers bij de politie slecht beveiligd zijn. Ons onderzoek uit 2012 wees uit dat informatie niet goed beschermd kan worden tegen onbevoegde toegang. In tussentijd is dat nauwelijks verbeterd. Dat betekent dat jij er niet zeker van kan zijn dat wat jij in vertrouwen aan de politie vertelt, ook alleen onder die paar agenten blijft. Betere systemen zorgen voor een betere gegevensbescherming en waarborgen daarmee jouw privacy beter.

Voordeel 4: Betere bescherming van politieonderzoeken

En betere bescherming van gevoelige gegevens bij de politie is ook om andere redenen belangrijk. Het is natuurlijk eeuwig zonde als een onderzoek stuk loopt omdat gegevens gelekt zijn of als het bewijs later door de rechter uit een strafzaak wordt gehouden. Het werk van de politie is te belangrijk om teniet te worden gedaan door slordigheden in de toepassing van bevoegdheden.

Regering kan geen bezwaar hebben

De regering kan geen bezwaar hebben: met ons voorstel (administratie verbeteren, notificatieplicht behouden en transparantie vergroten) wordt het presterend vermogen van de opsporingsdiensten vergroot en inzichtelijk gemaakt, terwijl ook nog eens geld wordt bespaard. Nu is het wachten op de minister van Veiligheid en Justitie, die zijn wet schriftelijk moet verdedigen (pdf) aan de leden van de Tweede Kamer.

Bits of Freedom hoopt op een kritische Tweede Kamer: want alleen zij kunnen nu nog de regering dwingen het voorstel te verbeteren. Om hen te helpen: hier is ons position paper: Met minder moeite meer transparantie (pdf).