De Europese richtlijn voor dataretentie voor aanbieders van telecommunicatie is ongeldig verklaard. Dat is goed nieuws, want het betekent dat voor het Europese Hof van Justitie onze privacy zwaarder weegt dan slechte (Europese) regelgeving. Het is dan ook hoog tijd om de Nederlandse dataretentie af te schaffen.

Het Hof spreekt zich uit over de bewaarplicht
Vandaag heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie de richtlijn dataretentie ongeldig verklaard. De richtlijn heeft volgens het Hof juridisch gezien zelfs nooit bestaan. En dat is opmerkelijk, want dat gebeurt bijna nooit. Het Hof geeft daarmee een duidelijk signaal dat de opslag van deze gegevens van de hele Nederlandse bevolking een zeer zware inbreuk vormt op hun privacy, zonder dat zij ergens van verdacht worden.

Noodzaak opslag
Het Hof zegt bijvoorbeeld over de noodzaak van de opslag:

´the wide-ranging and particularly serious interference of the directive with the fundamental rights at issue is not sufficiently circumscribed to ensure that that interference is actually limited to what is strictly necessary.´

Onderzoeken van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) gaven eerder al aan dat de noodzaak van de bewaarplicht en de termijnen die daarbij horen op zijn best schimmig zijn.

Opslag van álles
Daarnaast heeft het Hof grote bezwaren tegen de opslag van álle gegevens van álle burgers:

´Firstly, the directive covers, in a generalised manner, all individuals, all means of electronic communication and all traffic data without any differentiation, limitation or exception being made in the light of the objective of fighting against serious crime.´

Andere bezwaren
Tel daarbij op dat de toestemming van de Officier van Justitie om deze gegevens op te vragen niet gelijk staat aan een onafhankelijke (en) rechterlijke toetsing en het feit dat er onvoldoende waarborgen zijn om misbruik tegen te gaan, zoals een goed nageleefde notificatieplicht en het is duidelijk: de bewaarplicht heeft geen poot meer om op te staan en moet zo snel mogelijk worden afgeschaft.

Gevolgen voor Nederland
De bewaarplicht is in Nederland nu namelijk niet automatisch verdwenen. Onze bewaarplicht is een omzetting van een Europese richtlijn in Nederlandse wetgeving. Het betekent wel dat de Nederlandse wet op een aantal punten in strijd is met de uitspraak van het Hof, bijvoorbeeld door de massale opslag van gegevens en de gebrekkige noodzaak. Het is nu aan de minister en de Tweede Kamer om over de toekomst van de bewaarplicht in Nederland te beslissen.