Vanmiddag wordt het spannend in de Tweede Kamer, dan wordt veel duidelijk over de mogelijkheden van geheime diensten. Voor ons springt er een onderwerp uit: het voornemen van de regering om de geheime diensten ongericht al het communicatieverkeer te laten onderscheppen.

Massale tap
Dit voornemen houdt in dat dat de inhoud van elke communicatie – of dat nu een telefoontje, appje of een bezoek aan een website is –  kan worden onderschept door de geheime diensten. Ze kunnen dat nu al doen, gericht op een verdachte en zijn kennissenkring. Deze wijziging houdt in dat ze het straks ook ongericht kunnen, op iedereen die in het sleepnet terecht komt. Ook als je nergens van verdacht wordt. Dat is een bizar grote inbreuk op onze privacy.

Visie politieke partijen
Het is nu nog een advies en nog geen wetsvoorstel. En of het dat wordt, hangt deels van vanavond af. Volgens de wandelgangen is het voorstel zo goed als klaar om naar de Tweede Kamer gestuurd te worden. Vanavond is daarom een belangrijk peilmoment: welke partijen zijn voor, tegen of neutraal ten aanzien van deze begluurbevoegdheid?

Wat we tot nu toe gehoord hebben geeft reden tot zorg. De coalitiepartijen spreken over waarborgen die nodig zijn om de begluurbevoegdheid in te kaderen. Maar ze gaan daarmee voorbij aan de allerbelangrijkste vraag: is de bevoegdheid überhaupt nodig? En in het verlengde daarvan: is de bevoegdheid wel effectief? Op beide vragen wordt niet of nauwelijks ingegaan, noch door Plasterk, nog door Kamerleden.

Een rechtvaardiging voor de enorme inbreuk op onze privacy is er dus niet. Dat is belangrijk als je bedenkt dat de geheime diensten al heel erg veel mogelijkheden hebben om gericht onderzoek te doen en er volstrekt niet duidelijk wordt gemaakt waarom nu ook een sleepnet uitgegooid moet worden. Naast de zorgen over privacy die worden genegeerd, komen ook andere schadelijke aspecten van massasurveillance niet aan bod: het is bekend dat massasurveillance een remmend effect heeft op vrijheid van meningsuiting en massasurveillance leidt ook tot economische schade.

Nut en noodzaak
Wij hopen dat deze vragen juist wel aan de orde komen in het debat, want iedereen kunnen afluisteren zonder enige verdenking of aanleiding is niet iets dat de diensten zouden mogen kunnen – en al helemaal niet als er geen bewijs is voor de noodzaak hiervan. Wij hebben daarom een briefing gestuurd naar de leden van de Tweede Kamer, om ze te vragen om Plasterk juist aan de tand te voelen over de nut en noodzaak van deze bevoegdheid.

Kijk je ook met ons mee? Dat kan hier, vanaf 16.30 uur.

Update: Hier vind je ons verslag van het debat.