Gister zou er door het Europees Parlement gestemd worden over een resolutie met betrekking tot het Europees – Amerikaanse handelsverdrag TTIP. Zou gestemd worden, want op het laatste moment is zowel de stemming als het debat uitgesteld. Er is teveel onenigheid in het Europees Parlement en binnen de partijen in het parlement. Koudwatervrees of angst voor een ´slechte´ resolutie?

TTIP resolutie

Deze resolutie gaat over de richting die de TTIP-onderhandelingen volgens het Europees Parlement op zouden moeten gaan. Dat is belangrijk, want alhoewel de Europese Commissie namens de Europese Unie de onderhandelingen voert, moet het Europees Parlement straks het verdrag goedkeuren.

Op dit moment is het heetste hangijzer in de TTIP-resolutie het investeringmechanisme ISDS, waarmee buitenlandse investeerders de mogelijkheid hebben om landen aan te klagen voor een arbitragetribunaal. Dat is zorgelijk als dat ervoor zorgt dat wetgeving die onze burgerrechten beschermt afgezwakt, voorkomen of zelfs teruggedraaid kan worden.

Alle reden dus om met een kritisch oog te kijken naar ISDS. De opname van een ISDS clausule in handelsverdragen staat nu al een tijd onder druk, en die druk lijkt nu het Europees Parlement te splijten. Als deze resolutie bijvoorbeeld in ferme bewoordingen afstand zou nemen van ISDS dan wordt het lastig om ISDS toch op te nemen in TTIP, aangezien het Europees Parlement daar dan waarschijnlijk niet mee akkoord zal gaan.

De inhoud van de resolutie wordt daarom met argusogen bekeken, niet alleen door Europarlementariërs, maar ook door regeringen en de Europese Commissie.

Complicaties

Een complicerende factor is dat ISDS wél wordt gesteund door de Europese Commissie, de Verenigde Staten en ook door een aantal lidstaten van de Europese Unie, waaronder Nederland. Een resolutie waarin ISDS wordt afgekeurd door het Europees Parlement komt dus niet goed uit. Het risico dat dit zou gebeuren was relatief groot en de belangen zijn zo groot dat de voorzitter van het Europees Parlement daarom besloot de stemming over de resolutie uit te stellen. Bij de start van het debat besloot ook een meerderheid van het parlement om het debat uit te stellen, wat vervolgens in het parlement zelf, maar ook op het internet, leidde tot veel gekrakeel tussen parlementariërs.

Interne onenigheid

De onenigheid in het Europees Parlement speelt zich ook af binnen de fracties in het parlement. Vooral binnen de fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D), waar ook de PvdA bij is aangesloten, is het schijnbaar erg rumoerig en is er geen overeenstemming over de koers. Ook in Nederland zelf is de visie van de PvdA op ISDS niet helemaal duidelijk: waar de Europarlementariërs zich erg kritisch over ISDS uitlaten, is Minister Ploumen wél een voorstander van de opname van ISDS in TTIP. Hier lijkt dus het standpunt van de minister haaks te staan op het standpunt van de Europese fractie van de PvdA.

En hier komt ook Frans Timmermans, de vice-president van de Europese Commissie om de hoek kijken. Hij heeft immers namens de Europese Commissie het laatste woord over de opname van ISDS in TTIP. En ook hij is PvdA´er.

Dat roept een interessante vraag op: welke stroom binnen S&D gaat deze discussie winnen? Het antwoord op die vraag zou wel eens bepalend kunnen zijn voor het verdere verloop van TTIP.

TTIP is meer dan ISDS

Wij zaten intussen niet stil. Samen met andere Europese digitale burgerrechtenorganisaties hebben we deze commissies geadviseerd over de onderwerpen in TTIP die wij belangrijk vinden. ISDS is namelijk niet het enige onderwerp dat TTIP belangrijk maakt. Zo staat ook onze privacy op het spel, doordat de VS probeert de regels over gegevensbescherming te ondermijnen via TTIP. Begin dit jaar hebben we met EDRi, de Europese overkoepelende digitale burgerrechtenorganisatie, een redline document opgesteld. In dat document staan alle onderwerpen waar wij ons bij TTIP zorgen over maken en waar voor ons de grenzen liggen voor TTIP.

Vorige week is er ook een (digitale) brochure verschenen waarin we uitleggen welke risico´s digitale burgerrechten door TTIP (en andere handelsverdragen) kunnen lopen. Dat gaat niet alleen om privacy, maar ook over versleutelingsstandaarden, netneutraliteit en surveillance.

We gaan de komende tijd door met het beschermen van digitale burgerrechten in handelsverdragen. Om te beginnen aanstaande vrijdag, waar we spreken op een bijeenkomst van PdvA-Europarlementariërs. Dat zal gaan over ISDS, maar we zullen ook onze andere zorgen over TTIP onder de aandacht brengen.