Transparantie is een voorwaarde voor democratie. Als je niet weet wat er speelt kun je er ook geen invloed op uitoefenen. Daarom roept een coalitie van Europese digitale burgerrechtenorganisaties de Europese regelgevers op ook hun gezamenlijke overleg openbaar te maken.

In Europa Unie zijn er drie grote instituten die een stem hebben in de regelgeving: de volks­vertegenwoordigers in het Europees Parlement, de Europese Commissie als ‘regering’ en de vertegenwoordigers van de lidstaten in de vorm van de Raad van de Europese Unie. De vergaderingen van het parlement zijn openbaar en over de vergadering van de Raad leggen de betrokken ministers in eigen land verantwoording af. Dat is, tot een bepaalde hoogte, vrij transparant.

Regelmatig vergaderen ze echter ook met z’n drieën, in de zogenaamde ‘trilogen’. Deze informele bijeenkomsten waren oorspronkelijk bedoeld om het beslissingsproces te vereenvoudigen. Dat gebeurde door in een vroeg stadium even bij elkaar te zitten en tot overeenstemming te komen. Maar vandaag de dag zijn die trilogen een belangrijk en beslissend onderdeel geworden in het besluitvormings­proces. Als er eenmaal zo’n beslissing is, kunnen het parlement en de Raad daar nog maar weinig aan veranderen.

Dat maakt het des te belangrijker dat die vergaderingen transparant zijn. Maar trilogen vinden achter gesloten deuren plaats en ook achteraf worden er geen notulen openbaar gemaakt. Ook de documenten waarover gesproken wordt, zijn geheim. Buitenstaanders kunnen dus niet bepalen wat er precies is besproken en op basis van welke argumenten beslissingen zijn genomen. Voor ons als organisatie die opkomt voor de belangen van internetgebruikers is dat erg lastig: zonder kennis geen invloed. Burgers staan hierdoor op achterstand.

Daarom roept een coalitie van digitale burgerrechtenorganisaties, waaronder Bits of Freedom, de drie regelgevende instanties op om het proces rondom die trilogen te grondig te herzien (pdf). We vinden dat alle documenten die een rol spelen in het beslissingsproces openbaar moeten, net als de vergaderingen zelf. In een democratische proces kan zo’n belangrijk beslissingsmoment niet achter gesloten deuren plaatsvinden.