De lobby-tomie: een kijkje achter de lobbyschermen
- 20 november 2015
De nieuwe Europese privacywet is het meest belobbiede stuk wetgeving in Europa tot dusver, omdat het onderwerp zo belangrijk is en zo’n beetje elk deel van ons dagelijks leven raakt. Daarom hebben wij om openbaarmaking gevraagd van alle lobbydocumenten die de Nederlandse regering ontving over deze wet. De komende dagen publiceren we die documenten met onze analyse in een serie blogs. Wie lobbyen? Wat willen ze? Wat betekent dat voor jou? Deze serie blogs is ook samengevoegd in een rapport.
De Europese privacywet is huge
Informatie staat centraal in onze samenleving. Bij bijna alles wat je doet laat je informatie achter die aan jou gerelateerd is: persoonsgegevens. Daarnaast werkt bijna elke bedrijfstak en organisatie met informatie en zijn dat vaak persoonsgegevens. Verdergaande digitalisering maakt dat alleen maar meer. Dat maakt regels over het verwerken van persoonsgegevens zo ontzettend belangrijk.
Zoals we al eerder schreven, wordt in Brussel al jaren onderhandeld over een nieuwe privacywet, die alle nationale privacywetgeving moet gaan vervangen en jou beter moet beschermen. Het zal dan ook niet verbazen hoe belangrijk en groots die wet is. De 201 pagina’s tellende wet raakt miljoenen mensen en allerlei bedrijven en organisaties.
Voer voor lobbyisten
De wet is dus ook een feestmaal voor lobbyisten. Al voordat de Commissie de wet begin 2012 voorstelde, pleegden Amerikaanse bedrijven al lobbytelefoontjes(pdf) naar Commissiemedewerkers en werd via andere kanalen al druk gezet. Toenmalig Eurocommissaris Reding noemde het de meest aggressieve lobby die ze ooit had meegemaakt.
Daarna werd het Europees Parlement bedolven onder het grootste lobbyoffensief in haar politieke geschiedenis. De website lobbyplag (een initiatief van oa Europe v. Facebook) liet zien dat amendementen door Amerikaanse lobbyisten soms woord voor woord werden overgenomen. Daarnaast waren er ‘astroturf’ groepen actief: organisaties die claimden door burgers te zijn opgezet, maar eigenlijk waren opgericht door het bedrijfsleven, zoals de European Privacy Association (naar verluid verbonden aan Google, Microsoft en Yahoo – zie bijvoorbeeld dit stuk van Reporter Radio). Toch kwamen de Europarlementariërs met wijzigingen die de burger op sommige plekken meer bescherming boden.
Helaas gingen de regeringsvertegenwoordigers met de wet aan de haal, en bleef er minder van die bescherming over. Met name in de context van big data en profilering werd de burger in de steek gelaten.
De lobby-Wob
Wij waren erg benieuwd naar het lobbyoffensief bij de regeringsvertegenwoordigers. Dus dienden we een Wob-verzoek in, en vroegen wij om alle lobbydocumenten over dit onderwerp bij het ministerie van Economische Zaken, Veiligheid en Justitie en de vertegenwoordiging van Nederland in Europe (die namens Nederland onderhandelen).
De Lobby-tomie
Deze documenten zijn door de overheid aan ons openbaar gemaakt, dus publiceren we ze graag op onze site. Ze laten zien wat voor partijen hebben geprobeerd de Nederlandse overheid te overtuigen en wat hun posities zijn. De komende weken zullen wij een inkijk geven. Wat voor partijen zijn dit? Wat zijn de belangrijkste thema´s die terugkomen? Wat voor soort argumenten wordt gebruikt?
Op die manier proberen wij een beeld te geven van de lobby achter de schermen. Daarbij kunnen we natuurlijk niet alles meenemen. We weten bijvoorbeeld niet wat voor telefoontjes worden gepleegd en wat men in de wandelgangen allemaal zegt. Het gaat alleen om lobbydocumenten, waar soms ook mails tussen zitten. We nodigen je graag uit om mee te lezen. Je kan ze hier vinden.
Hierna volgt een serie blogs. In die blogs zullen we af en toe verwijzen naar stukken die in de database staan. In het volgende blog willen we als eerste een algemene impressie geven van de inhoud. Waar werd het meest op gelobbied. Was dat goed of slecht?