Net iets meer dan een maand geleden maakten Europese rechters duidelijk dat wat hen betreft de Amerikaanse overheid niet in staat is de privacy van Europese burgers afdoende te beschermen. De Europese Commissie wil met de Verenigde Staten nieuwe afspraken, zodat bedrijven weer gemakkelijk gegevens van Europese burgers op Amerikaanse servers kunnen opslaan. Dat kan niet zonder ook de meer fundamentele problemen op te lossen.

De Europese Commissie was vrijdag op bezoek bij het Amerikaanse Ministerie van Economische Zaken. Daar bespraken ze de situatie die is ontstaan nadat de Europese rechters het zogenaamde Safe Harbor-besluit ongeldig verklaarden. Beide partijen willen graag dat de Europese Commissie snel tot een nieuw, soortgelijk besluit komt, want voor veel Amerikaanse bedrijven vergemakkelijkt zo’n besluit het gebruik van persoonsgegevens van Europese burgers. Denk aan bedrijven zoals Google, Uber, Facebook, Microsoft etc.

In voorbereiding op dat gesprek tussen Europese en Amerikaanse onderhandelaars hebben een groot aantal burgerrechtenorganisatie van beide kanten van de Atlantische Oceaan de onderhandelaars een brief gestuurd (pdf). Daarin bespreken we de achtergronden van de uitspraak van de Europese rechters en de consequenties ervan.

Wat ons betreft kan zo’n nieuw besluit er niet komen voordat de meer fundamentele problemen zijn opgelost. Er kan pas een handtekening onder een nieuwe Safe Harbor gezet worden als ook de ongerichte en grootschalige surveillance is beëindigd, de wettelijke kaders voor het beschermen van fundamentele rechten van burgers zijn versterkt, bedrijven gedwongen worden transparanter te zijn over het verzamelen en gebruiken van persoonlijke gegevens, en effectieve handhaving door onafhankelijke instanties is geregeld. Dat geldt zowel voor de Verenigde Staten als voor Europa.

Dat die fundamentele problemen opgelost moeten worden is niet alleen belangrijk omdat ze een gevaar vormen voor onze vrijheden. Als de onderliggende problemen niet aangepakt worden is het simpelweg een kwestie van tijd tot de Europese rechter ook het nieuwe Safe Harbor-besluit ongeldig verklaart. En dan zijn we terug bij af.