Onlangs beschreven we vier manieren waarop jij terecht kan komen in het door de regering beoogde sleepnet van de geheime diensten. Deze voorbeelden maken duidelijk dat de communicatie van onschuldige mensen straks massaal kan worden onderschept als de regering haar zin krijgt.

Gelukkig is het nog niet zover. Maar dat betekent niet dat de geheime diensten nu niets van je weten. Ben je benieuwd of de AIVD nu al informatie over je heeft verzameld? Maak dan gebruik van je inzagerecht. Hoe dit moet leggen we in deze blogpost uit.

Gebrek aan mankracht is het probleem, niet een gebrek aan data
De AIVD beschikt op dit moment al over een breed assortiment van bevoegdheden waarmee ze onder andere je telefoongesprekken en e-mails kunnen onderscheppen, je gebruikersgegevens kunnen opvragen bij providers of je computer kunnen hacken. Niet voor niets zei hoogleraar en terrorisme-expert Beatrice de Graaf, gisteren bij Nieuwsuur (vanaf minuut 7) dat de Nederlandse geheime diensten al over voldoende bevoegdheden (‘maatregelen’) beschikken om dreigingen in kaart te brengen.

Waar het vaak misgaat, is het gebrek aan interventievermogen. Oftewel een gebrek aan mankracht in de vorm van analisten, wijkagenten, maar ook leraren en jongerenwerkers. Zonder voldoende en kundige mensen heb je immers vrij weinig aan de verzamelde data. Het kabinet kan dus beter investeren in meer en betere mankracht, dan in een sleepnet om heel veel data van onschuldige burgers te verzamelen.

Inzageverzoek
Als je benieuwd bent wat de AIVD mogelijk nu al over je weet dan kan je een inzageverzoek indienen. Je hebt namelijk het recht op kennisneming van de persoonsgegevens die de AIVD over je heeft verzameld. Wat moet je hiervoor doen?

• Vermeld in je verzoek duidelijk om welke informatie en over welke periode het gaat. Bijvoorbeeld dat het om alle gegevens gaat over jezelf en gegevens die herleidbaar zijn tot jezelf. Houd er wel rekening mee dat het moet gaan om onderwerpen die al langer dan 5 jaar gesloten zijn.
• Vraag om een kopie van alle stukken waarin de verzochte gegevens staan.
• Vermeld waar mogelijk de context waaronder je bekend bent geworden bij en onder de AIVD. Bijvoorbeeld dat je hebt deelgenomen aan een bepaalde demonstratie of een periode lid was van een bepaalde organisatie.
• Verwijs naar alle relevante wetten waarop je een beroep doet (dat is in ieder geval de Wiv maar kan onder omstandigheden ook nog andere wetgeving zijn).
• Voeg een kopie van je legitimatiebewijs bij je verzoek. Wij raden aan om je BSN-nummer weg te strepen en de kopie van je legitimatiebewijs te markeren met dwars door de foto de volgende tekst: “inzageverzoek persoonsgegevens AIVD datum“.
• Stuur je verzoek per post naar het adres dat staat vermeld op de website van de AIVD.

De AIVD moet binnen drie maanden op een dergelijk verzoek reageren.

Houd er wel rekening mee dat de AIVD je verzoek op een groot aantal gronden kan afwijzen. Verzoeken die betrekking hebben op persoonsgegevens die van belang zijn voor lopend onderzoek, die zicht geven op geheime bronnen of betrekking hebben op andere personen, zullen bijvoorbeeld worden afgewezen. Toch is het de moeite waard om een verzoek in te dienen. Zo werden in 2014 toch 46 van de 143 inzageverzoeken met betrekking tot je eigen persoonsgegevens gehonoreerd.

Naschrift: De tekst onder het kopje ‘Inzageverzoek’ is op enkele punten aangepast en aangevuld. Let op dat dit slechts enkele basistips zijn voor het opstellen van een inzageverzoek. Voor meer uitgebreid advies kan je het beste advies inwinnen bij een specialist.

Roger Vleugels, specialist op het gebied van inzageverzoeken bij de geheime diensten, heeft zijn zijn voorbeeldbrief met uitgebreide toelichting beschikbaar gesteld. Het kan nuttig zijn om zijn toelichting en voorbeeld door te nemen als je van plan bent om een inzageverzoek in te dienen.