In net binnengekomen antwoorden op vragen van de Eerste Kamer over de bewaarplicht, bevestigt Minister Verhagen dat maar 10% van de internetproviders alle internetverkeersgegevens verplicht opslaat. Als reden wordt aangevoerd het ontbreken van technische specificaties, zoals we eerder al betoogden. Aangezien de EU-richtlijn bewaarplicht momenteel geëvalueerd wordt, acht de minister het ‘aangewezen eerst de resultaten van de evaluatie af te wachten’.

Deze evaluatie had eigenlijk al in september 2010 afgerond moeten zijn, maar is uitgesteld tot maart of april. Op basis van die evaluatie, wordt vervolgens een impact assessment gedaan en waarschijnlijk een wijziging of intrekking van de richtlijn voorgesteld. Gezien de grote belangstelling voor de bewaarplicht en de krachtige lobbies, vanuit allerlei hoeken, zal dit proces daarna nog maanden duren. Het ziet er dus naar uit, dat internetproviders nog lang niet aan de bewaarplicht hoeven.

Bits of Freedom is nauw betrokken bij het evaluatieproces. We waren we een van de hoofdsprekers tijdens de cruciale EU-conferentie in december. Tot ieders verbazing zei EU-Commissaris Malmström (Home Affairs) op die conferentie, dat ‘data retention is here to stay’. Dit kwam haar op veel kritiek te staan van vrijwel alle bewaarplicht-experts – een privacy officer van een grote multinational noemde haar zelfs ‘de Keizer zonder kleren’. De evaluatie is namelijk nog in volle gang en het wordt steeds duidelijker dat de bewaarplicht een niet noodzakelijk schending van onze internetvrijheid vormt.

Haar collega, vice-president van de Europese Commisie Viviane Reding (Justitie, Mensenrechten en Burgerschap) is principieel tegenstander van de bewaarplicht en vindt dat deze alleen geoorloofd kan worden als aan een zware noodzakelijkheidstoets wordt voldaan, herhaalde ze vorige week. Wij maken onze borst dus nat voor een stevige lobby en campagne in Brussel om de verplichte opslag van jouw bel- en internetverkeer – van iedere burger – naar het rijk der fabelen te verwijzen.

Maart is ook om andere redenen een interessante maand voor de bewaarplicht, blijkt uit de de antwoorden van de minister. Dan zal een audit over de wantoestanden rondom het CIOT verschijnen, waarin gerapporteerd wordt over de stelselmatige privacyschendingen en de laconiek rondom deze landelijke zoekmachine voor telecom-klantgegevens. Hebben de opsporingsdiensten hier eindelijk iets aan gedaan? Daarnaast zal een eerste concept van de technische standaard voor het opvragen van bewaarplichtgegevens gereed zijn. Het is belangrijk de technische standaard voor opvragingen van jouw internetgegevens nauwkeurig tegen het licht te houden, omdat hierin beleidskeuzes ingebakken kunnen zitten die verder gaan dan de Nederlandse wet toestaat.

De antwoorden van de minister zijn hier en hier (PDF) te vinden. We blijven je op de hoogte houden.