Op woensdag 1 juni vergaderde de Tweede Kamer voor het eerst over de Nationale Cybersecurity Strategie (‘NCSS’). Kamerleden grepen deze kans aan om grondrechten centraal te stellen en te pleiten voor meer duidelijkheid over de aard en omvang van de problemen die de strategie zou moeten aanpakken. Een verslag.

In de NCSS ontwikkelt het kabinet voor de eerste keer beleid om cybersecurity te garanderen. Een goed initiatief, maar de kans op te ambitieuze regulering van het internet en inperking van onze digitale grondrechten is reëel. Daarom adviseerde Bits of Freedom de Tweede Kamer in de aanloop naar het debat. In een kamerbrief (PDF) roepen we op een onafhankelijke nulmeting te eisen, omdat er momenteel te weinig inzicht bestaat wat de overheid precies wil beschermen en in de aard en omvang van de ontwikkelingen die deze cybersecurity kunnen bedreigen. Ook dringen we erop aan dat digitale grondrechten alleen na een strenge toets ingeperkt mogen worden. Een mooi handvat daarvoor is de motie-Franken, die vijf criteria voor die toetsing opsomt.

Kamerleden hebben werk gemaakt van deze belangrijke vraagstukken. Op veler verzoek deed minister Opstelten tijdens het debat de toezegging dat motie Franken inderdaad leidraad wordt bij nieuwe wetgeving op dit terrein. En tijdens het debat gaven VVD, D66, SP en de PvdA aan beter en op structurele basis geïnformeerd te willen worden over de omvang en aard van de problematiek rondom cybersecurity.

Minister Opstelten gaf aan op 30 juni een door zijn ambtenaren opgestelde ‘dreigingsanalyse’ te publiceren. Vooral Tofik Dibi (GroenLinks) benadrukte de behoefte aan wetenschappelijk verantwoord onderzoek en liet daarbij nadrukkelijk de mogelijkheid open dat het parlement zelf het initiatief neemt als de eigen ‘dreigingsanalyse’ ontoereikend is.

In antwoord op scherpe vragen van Jeanine Hennis-Plasschaert (VVD), Gerard Schouw (D66) en Jeroen Recourt (PvdA), zegde de minister toe voor het einde van 2011 een overzicht te publiceren van nationale en internationale wetten die relevant zijn voor de NCSS en mogelijke knelpunten te identificeren.

Bits of Freedom is tevreden dat zowel de Kamer als de minister de criteria van de motie-Franken willen hanteren en dat de Kamer de verplichtingen uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens aan de orde stelde. Ook de aandacht voor onderzoek naar de aard en omvang van de problematiek is hoopvol, al is de uitvoering daarvan door het ministerie zelf een gemiste kans. Juist omdat het de eerste keer is dat de overheid zich buigt over cybersecurity is objectief onderzoek geboden. Nu de dreigingsanalyse van het ministerie zelf komt, zullen we het rapport van 30 juni nauwkeurig bestuderen.

Inmiddels is het verslag openbaar gemaakt. Lees het ongecorrigeerde verslag hier (PDF).