Chitra is platformonderzoeker bij Bits of Freedom.

Ons sociale leven is door de digitale wereld drastisch veranderd. Waar je kennissenkring eerst bestond uit personen van je eigen vakgroep, vereniging, klasgenoten of buurtgenoten, zijn de mogelijkheden nu eindeloos. Op fora en sociale media kun je contact maken met mensen van over de hele wereld. Er zijn internationale vriendengroepen ontstaan die samen online gamen en naar elkaars land afreizen. Sociale media hebben ervoor gezorgd dat je altijd verbonden bent met elkaar en op afstand lief en leed kan delen.

Toch is er een schaduwkant. Big Tech platformen strijden namelijk constant om onze aandacht. Ze zetten technieken in waardoor we zoveel mogelijk tijd op hun apps spenderen. Ondertussen verzamelen zij onze data om digitale profielen over ons te ontwikkelen. Zo maximaliseren zij hun inkomsten uit advertenties. Ook individuen zien hier een verdienmodel in. Influencers worden betaald voor het adverteren van producten, en zijn dus gebaat bij meer engagement.

Wanneer engagement loont, dienen we op ons hoede te zijn. Desinformatie en extreme berichtgeving trekken nu eenmaal de aandacht. Zeker wanneer deze zijn toegespitst op het profiel van de ontvanger, is men sneller geneigd berichten voor waar aan te nemen (confirmation bias). Op een gegeven moment word je niet alleen beïnvloed in wat je koopt, maar ook wanneer je favoriete influencer een complottheorie verspreid.

Uiteindelijk brengt Big Tech zo onze democratische rechtsstaat in gevaar. Enerzijds zorgt de snelle verspreiding van desinformatie ervoor dat feiten ter discussie komen te staan. Verkiezingen kunnen dan op basis van onwaarheden worden beïnvloed, of de verkiezingen worden zelf ten onrechte als illegitiem bestempeld. Aan de andere kant zijn deze bedrijven inmiddels zó groot en rijk zijn dat zij een monopoliepositie hebben verworven en een politieke macht zijn geworden. Zonder hier een democratisch proces voor hebben hoeven te doorlopen.

Je kán niet anders dan deelnemen aan de digitale wereld. Het geeft ons toegang tot basisvoorzieningen die nodig zijn om mee te draaien in de maatschappij en het stelt ons in staat te communiceren met ons sociale netwerk. Daarom is het zo belangrijk dat wanneer we interacteren met deze wereld, er toezicht, beleid en handhaving is om ons te beschermen.

Reden genoeg om onderzoek te doen naar Big Tech, met als doel de maatschappij te wapenen tegen hun schadelijke praktijken. Als Tech onderzoeker bij Bits of Freedom zet ik me hiervoor in. Met onderzoek kunnen we ontleden hóe Big Tech precies invloed uitoefent op hun gebruikers en kunnen we concrete, ethische alternatieven ontwerpen.