De regering houdt de mogelijkheid voor een ongerichte tapbevoegdheid uitdrukkelijk open. Dat blijkt uit een vrij voorzichtige en teleurstellende beleidsreactie die het Ministerie van Binnenlandse Zaken zojuist naar de Tweede Kamer stuurde. Aanleiding is een eerder verschenen rapport van de commissie Dessens die de Wet op de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten heeft geëvalueerd.

Daaruit bleek dat deze commissie het plan steunt om de Nederlandse diensten de bevoegdheid te geven ongericht kabelgebonden internetverkeer af te tappen. De minister neemt deze aanbeveling niet over, maar sluit de mogelijkheid ook niet expliciet uit.

"Dit is het sein voor de Tweede Kamer om zich luid en duidelijk uit te spreken tegen een mogelijke ongerichte tapbevoegdheid." zegt Janneke Slöetjes, onderzoeker bij Bits of Freedom.  "Zo'n tap is namelijk een enorme inbreuk op de communicatievrijheid en privacy van onverdachte burgers en geeft de AIVD en MIVD veel te veel vrijheid om grote hoeveelheden gegevens te onderscheppen en analyseren". Hoogleraar Bart Jacobs, lid van de Cyber Security Raad, had vorige week al kritiek op de aanbevelingen van Dessens. Hij vindt juist dat de diensten gerichter te werk moeten gaan.

Hoewel de optie van uitbreiding van bevoegdheden dus openblijft, doet de regering een aanzet om het toezicht op de geheime diensten te verbeteren. Dat is begrijpelijk gezien het feit dat minister Plasterk vorige maand nog onder vuur lag wegens het verkeerd informeren van de Tweede Kamer. Slöetjes: "Het is goed om te zien dat toezichtsmechanismen wellicht worden verbeterd. Tegelijkertijd blijft de commissie Stiekem in de Tweede Kamer de belangrijkste vorm van parlementaire controle. Dat is ontransparant en onvoldoende."

Overigens is gelijktijdig met de beleidsreactie een belangrijk toezichtsrapport van de CTIVD verschenen over het gebruik van telecommunicatiegegevens door de AIVD en MIVD. Daarin wordt besproken of de geheime diensten tot op heden fatsoenlijk met hun bestaande bevoegdheden zijn omgesprongen. De voornaamste conclusies van dit rapport waren ten tijde van het schrijven van dit persbericht nog niet bekend. Lees onze eerste bevindingen via Twitter.