Deze week duiken we met Ramla in de verkiezingsprogramma's en wat daarin staat over digitale zaken. Evelyn tipt Inge een artikel over de New York Times en we bellen met Tim Staal van expertisecentrum SPOON, over het belang van een open overheid.

De Tweede Kamerverkiezingen komen eraan! De partijprogramma's worden vastgesteld, de communicatieafdelingen van de partijen draaien op volle toeren en we richten onze schijnwerpers het hele seizoen op de dringende digitale vraagstukken die in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen en in de periode van formatie spelen. In deze aflevering zoomen we in op online politieke advertenties en de mogelijke gevolgen voor onze democratie en digitale rechten.

Het enige roomijsrecept dat je ooit nodig zal hebben 🍦

Evelyn tipt een stuk over de New York Times van Gijs Beukers, verschenen in de VolkskrantHet Volkskrantartikel lees je hier.. Ze deelt een aantal interessante highlights uit het artikel. Bijvoorbeeld dat de New York Times een opleving kende tijdens de Trump-jaren, ondanks of juist dankzij de kritiek van Trump op de krant als "fake news". Ook vertelt Evelyn wat er in het artikel staat over impact van sociale media op kranten, met de noodzaak om titels clickbaarder te maken voor online lezers. Zo veranderde de kop 'Een bevroren canvas, een spectrum aan smaken' in 'Het enige roomijs recept dat je ooit nodig zal hebben'.Het recept lees je hier. Een stuk minder poëtisch, maar alles voor de clicks.

🔎 Wat zeggen partijen over digitale zaken?

Met de Tweede Kamerverkiezingen in zicht nemen we de verkiezingsprogramma's van de 6 grootste politieke partijen in de peilingen (waarvan de programma's al bekend zijn) onder de loep.

Wat opvalt is de verscheidenheid aan onderwerpen met betrekking tot digitale zaken die in veel van de programma's aan bod komen. Van AI tot algoritmes, privacy en online platformen en hate speech, digitale vraagstukken zijn op veel verschillende plekken en op allerlei niveaus in de verkiezingsprogramma's terug te vinden (behalve bij de PVV).

Een thema dat door veel partijen wordt benoemd, is digitale geletterdheid. In een tijd waarin de digitale wereld een integraal onderdeel van ons dagelijks leven is geworden, pleiten veel partijen voor het onderwijzen van digitale geletterdheid op alle onderwijsniveaus. Niet alleen studenten worden genoemd, maar ook docenten en ouderen.

Zelf in de verkiezingsprogramma's duiken? Dat kan!

BBB: Het verkiezingsprogramma is bekend en vind je hier.
D66: Het concept verkiezingsprogramma vind je hier.
CDA: Het verkiezingsprogramma is bekend en vind je hier.
Groenlinks/PvdA: Het concept verkiezingsprogramma vind je hier.
PVV: Het verkiezingsprogramma is bekend en vind je hier.
VVD: Het verkiezingsprogramma is bekend en vind je hier.

Tegenstellingen in de programma's

Veel partijen zeggen aandacht te hebben voor privacy, maar benoemen verderop in hun programma allerlei zaken die dat juist niet doen. Zo schrijft BBB: “We respecteren de privacy van burgers en “komen niet achter hun voordeur”, maar de partij wil tegelijkertijd dat de inlichtingendiensten toegang tot de kabel krijgen in het kader van het verstoren van cyberaanvallen. Dat spreekt elkaar tegen.

Privacy en veiligheid staan niet tegenover elkaar

“Wanneer privacywetgeving in de weg staat bij het verbeteren van de veiligheid van burgers, moeten we dat oplossen" is te lezen in het programma van de VVD. "Privacy en veiligheid zijn natuurlijk geen tegenstellingen" legt Evelyn uit ¨dat wil er maar heel moeilijk in bij bepaalde partijen. En ik denk dat een deel daarvan komt omdat bepaalde politieke partijen zich ook niet kunnen voorstellen dat mensen onveilig worden door de overheid. Daar zit het hem vaak in, dat privacy jou beschermt tegen de overheid. Dus als je die complexiteit niet snapt of niet wilt zien, ja het is een hele ingewikkelde discussie..."

Open source en digitale ecosystemen

Opvallend in verkiezingsprogramma's van GL/PVDA en D66 is onder meer aandacht voor open source software en de ontwikkeling van alternatieve digitale ecosystemen om minder afhankelijk te zijn van Big Tech. "GroenLinks/PVDA wil dat Nederland samen met Europese partners gaat bouwen aan een alternatief digitaal ecosysteem, waarbij publieke waarden zoals transparantie, gelijke behandeling en privacy centraal staan. Ook willen ze investeren in publiek civiele alternatieven voor commerciële social media, platformdiensten en cloudopslag" las Ramla "D66 wil dat de overheid actief bijdraagt aan de ontwikkeling van open source initiatieven voor discussieplatforms zoals Mastodon. Partijen pleiten voor investeringen in publieke civiele alternatieven voor commerciële sociale media en platformdiensten. De VVD wil zo snel mogelijk beschikken over een nationale cloud op Nederlandse bodem, om overheidsdata in op te slaan. En BBB wil een taxi pooling platform ontwikkelen."

We bellen met...

We bellen met Tim Staal, van Expertisecentrum SPOON. In Nederland hebben we het recht om te weten waar onze overheid mee bezig is. Daarom heeft iedereen het recht om met een Woo-verzoek overheidsinformatie op te vragen. Dat staat zo in de Wet open overheid, de Woo. Maar, de uitvoering van dit recht loopt niet altijd even soepeltjes en Tim zet zich in om dit te verbeteren. Op de website van het SPOON vind je bijvoorbeeld een kennisbank over de Woo, en een Woo-Knop, waarmee je snel en gemakkelijk digitaal Woo-verzoeken kan indienen.

Volg ons op de voet...

Let op! Nu volgen linkjes naar Big Tech!

Volg jij Bits of Freedom al? Bijvoorbeeld op Twitter, Instagram of LinkedIn?
De podcast vind je in jouw favoriete podcastapp. Bijvoorbeeld op Spotify of Apple Podcasts.

Wil je niks te maken hebben met Big Tech? Abonneer je dan gewoon op onze podcastnieuwsbrief: