Veel partijen willen digitale onderwerpen goed geregeld hebben. Deze week bespreken we de kansen en uitdagingen van het digitale stembusakkoord met Lotte en Evelyn. Evelyn tipt Inge een artikel over anonimiteit op het internet in China, en we bellen met public affairs-strateeg Marijn van Vliet over de formatie.

De Tweede Kamerverkiezingen zijn geweest. We richten onze schijnwerpers het hele seizoen op de dringende digitale vraagstukken die in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen en in de periode van formatie spelen.

(Niet) Anoniem influencen in China

Evelyn vertelt over een artikel dat ze las over een nieuwe regel in China waar gebruikers van sociale media-accounts hun echte naam en IP-adres moeten tonen als ze boven een bepaald aantal volgers uitkomen.Lees het artikel over de vertoning van de namen van influencers hier. Door de nieuwe regel zijn Chinese influencers volgers aan het verwijderen, zodat ze 'klein' genoeg zijn om 'anoniem' te kunnen blijven. Evelyn zegt: "Ik vond het interessant omdat het me deed denken aan discussies die we in Nederland hebben over anonimiteit. En over hoe verwarrend dat gesprek eigenlijk is. Het is al heel moeilijk om anoniem online te zijn, en anonimiteit is altijd contextueel. Tegenover wie ben je anoniem? De voorbeelden in dit artikel laten dat heel mooi zien."

Partijen willen digitale onderwerpen goed geregeld hebben

Op zaterdag 4 november is het digitale stembusakkoord 2023 ondertekend. In dit akkoord staan afspraken over digitalisering, mensenrechten en de rechtsstaat. De PVV heeft niet getekend, maar veel andere partijen wel, zoals GroenLinks, PvdA, D66, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, SP, Volt, Denk, Bij1 en de Piratenpartij, en ook NSC onderschrijft het belang van het akkoord.Lees het hele akkoord hier

Toezicht op AI en algoritmische besluitvorming

Eén van de onderwerpen van het akkoord is de instelling van een algoritmetoezichthouder met duidelijke bevoegdheden en een passend budget. Deze toezichthouder zal onder andere discriminatie door algoritmes moeten tegengaan. Momenteel is er versplinterd toezicht in Nederland, verdeeld over verschillende instanties zoals de AP, het College voor de Rechten van de Mens en de ACM. Dit leidt tot verwarring en gebrek aan een centraal aanspreekpunt voor burgers. "In de AI-verordening worden er ook bevoegdheden toegekend aan deze toezichthouder, maar we hebben eigenlijk vooral een beetje twijfels bij de AP als het aankomt op expertise en daadkracht. Want tot nu toe zijn we niet heel erg onder de indruk van hun werk op het gebied van algoritmes," aldus Lotte. Eerder deden we al een oproep om mensenrechten te prioriteren in de AI-verordening.Lees hier de oproep die we eerder deden

Bescherming van de publieke ruimte

Een ander belangrijk onderdeel van het akkoord richt zich op de bescherming van de vrije publieke ruimte, zowel online als offline. Het verbod op biometrische surveillance in de openbare ruimte, zoals gezichtsherkenning, is een belangrijke stap om de privacy van burgers te waarborgen. Het gebruik van gezichtsherkenningstechnologie, zoals de gezichten van miljoenen burgers die zijn opgeslagen in de database Catch van de politie, vormt een ernstige bedreiging voor de privacy en vrijheid van burgers. Er zijn geen onderzoeken naar de effectiviteit ervan gedaan en het beheer van de databank is een puinhoop. Mensen die veroordeeld zijn voor ernstige misdrijven staan in dezelfde databank als activisten die een keer zijn gearresteerd. Dit roept vragen op over de herkomst van de gezichten en of ook gezichten van mensen die onterecht beschuldigd zijn, worden opgeslagen. Lotte doet een duidelijke oproep: "Verbied biometrische surveillance. Het is echt genoeg nu. We hebben genoeg voorbeelden gezien van waarom dit een slecht idee is. En breder: het is echt niet zo dat als je niet aan de transparantie-eis voldoet, dat dan niemand doorheeft wat je doet en dat het dus ook niet uitmaakt... Het gaat hier gewoon om echte mensen die echt geraakt worden door dit soort dingen. Ik denk dat het heel belangrijk is dat daarom ook uitvoerders en beleidsmakers verantwoordelijkheid nemen, maar ook weten dat als zij dat niet doen, dat ze verantwoordelijk zullen worden gehouden."

Meer weten over gezichtsherkenning? We namen eerder een podcast op over gezichtsherkenningstechnologie, met onze Lotte en Frederik Zuiderveen Borgesius.Luister de podcast over gezichtsherkenning hier

We bellen met...

We eindigen met een telefoongesprek met Marijn van Vliet, public affairs-strateeg in Den Haag, die ons bijpraat over de rol van de informateur en inhoudelijke onderhandelingen.

Volg ons op de voet...

Let op! Nu volgen linkjes naar Big Tech!

Volg jij Bits of Freedom al? Bijvoorbeeld op Twitter X, Instagram of LinkedIn?
De podcast vind je in jouw favoriete podcastapp. Bijvoorbeeld op Spotify of Apple Podcasts.

Wil je niks te maken hebben met Big Tech? Abonneer je dan gewoon op onze podcastnieuwsbrief: