In de vierde en voorlopig laatste aflevering van de Bits of Freedom podcast special 'op de werkvloer' duiken Lotje, Inge en Nico in de Digital Markets Act. De DMA is een Europese wet, ontworpen om grote technologiebedrijven te dwingen eerlijker te concurreren en gebruikers meer controle te geven. In deze podcast gaan we in op wat deze wet betekent voor zowel grote als kleinere ondernemingen.

De Digital Markets Act: wat is het?

De Digital Markets Act (DMA) is een wet die erop gericht is de technologische markten eerlijker te maken en concurrentie te bevorderen. In de afgelopen decennia is de markt waarop technologiebedrijven opereren namelijk uit balans geraakt, waardoor enkele bedrijven extreem dominant zijn geworden. Grote namen zoals Google, Amazon en Meta hebben bijna een monopoliepositie verworven. Dit heeft ertoe geleid dat veel internetgebruikers sterk afhankelijk zijn geworden van deze bedrijven, terwijl andere bedrijven nauwelijks een kans hebben om te concurreren.

Een duidelijk voorbeeld hiervan is dat op veel nieuwe smartphones Google-apps standaard zijn geïnstalleerd. Bovendien is Google vaak ingesteld als de standaard zoekmachine in webbrowsers, een positie waarvoor Google veel geld betaalt door middel van commerciële afspraken. Dit maakt het voor andere zoekmachines vrijwel onmogelijk om met Google te concurreren.

Een ander voorbeeld van deze marktdominantie is Meta, het moederbedrijf van Facebook, dat naast Facebook ook Instagram en WhatsApp heeft overgenomen. Door deze drie platformen te beheren, kan Meta een enorme hoeveelheid data verzamelen en gebruikers aan zich binden, wat de concurrentiepositie van andere bedrijven verder verzwakt. De DMA probeert dergelijke machtsconcentraties te doorbreken en zo de markt toegankelijker te maken voor nieuwe spelers.

Voor wie geldt de wet?

De wet geldt specifiek voor bedrijven die door de Europese Commissie zijn aangemerkt als "poortwachters" in de digitale markt. Deze poortwachters zijn grote technologiebedrijven die vanwege hun dominantie en marktomvang een cruciale rol spelen in de digitale economie. Het zijn deze bedrijven die verplicht zijn zich aan de regels van de DMA te houden.

De reden waarom de wet zich op deze poortwachters richt, is dat zij door hun omvang andere bedrijven nauwelijks de kans geven om te concurreren. Een goed voorbeeld hiervan is WhatsApp: omdat bijna iedereen deze app gebruikt, is het voor nieuwe berichtenapps bijna onmogelijk om door te breken. Mensen blijven immers liever bij het platform waar al hun contacten zich bevinden, waardoor ze min of meer "vastzitten" aan WhatsApp.

Door de DMA moeten deze dominante bedrijven hun macht enigszins loslaten, wat de weg vrijmaakt voor meer concurrentie en keuzevrijheid voor gebruikers.

Wat betekent de DMA voor jouw onderneming?

De wet biedt ondernemers die niet als poortwachter zijn aangemerkt aanzienlijke voordelen door hen meer vrijheid en flexibiliteit te geven in hoe ze hun producten en diensten kunnen aanbieden, zonder dat ze volledig afhankelijk zijn van de regels van de grote platformen.

Neem bijvoorbeeld een hotel dat kamers verhuurt via Booking.com. Voorheen moest men zich houden aan prijsafspraken en voorwaarden die door het platform werden opgelegd. Dit beperkte de mogelijkheden om bijvoorbeeld via een eigen website dezelfde kamer tegen betere voorwaarden aan te bieden. Denk bijvoorbeeld aan een lagere prijs of extra voordelen zoals een gratis ontbijt.

Dankzij de DMA mogen grote platforms zoals Booking.com je niet langer beperken in het maken van dergelijke aanbiedingen. Hierdoor kun je bijvoorbeeld kamers op je eigen website voordeliger aanbieden dan via het platform, wat je meer controle geeft over je eigen business en je in staat stelt direct klanten aan te trekken.

Hetzelfde principe geldt ook voor andere sectoren. Stel dat je apps verkoopt via Apple's App Store of Google Play Store. Voorheen was je vaak gebonden aan vaststaande commissies en regels van deze marktplaatsen. Met de DMA krijg je meer mogelijkheden om je app bijvoorbeeld via je eigen website aan te bieden tegen betere voorwaarden of zonder de hoge commissies die deze platforms in rekening brengen.

Kortom, de DMA creëert meer ruimte voor kleinere ondernemers om hun eigen voorwaarden te bepalen en concurrerender te zijn, zelfs in markten die voorheen werden gedomineerd door een handjevol grote spelers.

Handige linkjes

De Digital Markets Act en het directe familielid de Digital Services Act (DSA) kwamen niet zo maar tot stand. Het uitgebreide Europese wetstraject én ons werk op deze wet hebben we overzichtelijk in een tijdlijn geplaatstBekijk hier de tijdlijn van de DMA en DSA..

Ook kan je uiteraard actie ondernemen wanneer je denkt dat één van de als poortwachter aangemerkte bedrijven zich niet aan de wet houdt, op de website van de Autoriteit Consument & MarktLees verder op de website van de ACM. lees je wat jouw rechten zijn. Ook kan je hier een klacht indienen.

Volg ons op de voet...

Let op! Nu volgen linkjes naar Big Tech!

Volg jij Bits of Freedom al? Bijvoorbeeld op X (Twitter), Instagram of LinkedIn?
De podcast vind je in jouw favoriete podcastapp. Bijvoorbeeld op Spotify of Apple Podcasts.

Wil je niks te maken hebben met Big Tech? Abonneer je dan gewoon op onze podcastnieuwsbrief: