Deze week gaan we met Lotje in gesprek over hoe kinderrechten online, en dan met name op social media beter beschermd kunnen worden. Evelyn vertelt Inge over het kunstproject Toyboy, dat ze zag in Utrecht.

 

Toyboy

Evelyn vertelt over undress-apps (waarmee je een afbeelding kunt uploaden en zogenaamd de kleding van iemand ‘verwijdert’). Die zijn niet alleen verontrustend vanwege de privacy- en consentkwesties die ze oproepen, maar ook omdat ze lijken te opereren binnen een legitieme, publiek toegankelijke markt. Je vindt deze apps net zo makkelijk als een doorsnee to-do app, compleet met reviews en YouTube-tutorials.

Evelyn kwam bij deze apps door het kunstproject Toyboy, dat recent in Utrecht te zien was. De kunstenaars toonden aan dat AI undress tools voornamelijk vrouwenlichamen targetten, omdat de datasets waarop deze technologie is getraind sterk bevooroordeeld zijn. Voor iconische mannelijke figuren zoals de Marlboro Man faalt de technologie zichtbaar, wat niet alleen de beperkingen van AI benadrukt, maar ook hoe diepgeworteld de objectificatie van vrouwen is in digitale representaties.

Sociale media en jongeren

Het gebruik van sociale media door jongeren staat steeds meer ter discussie. Veel tieners ervaren sociale media als stressvol en negatief, en geven hun online leven vaak lage rapportcijfers, zoals bleek uit een recent rapport van kinderombudsvrouw Margrite KalverboerLees het hele rapport hier. Er zijn zorgen over verslaving, onveilige content (zoals eetstoornissen en extremistische filmpjes) en de impact op de mentale gezondheid.

Momenteel hanteren platformen zoals Instagram een leeftijdsgrens van 13 jaar, maar dit is slechts een interne richtlijn en geen wettelijke verplichting. Steeds meer politici en experts pleiten voor een verhoging naar 16 of zelfs 18 jaar. Lotje wijst op de complexiteit van leeftijdsverificatie. De meeste platforms vragen gebruikers simpelweg om hun leeftijd in te vullen, maar deze methode is gemakkelijk te omzeilen. Strengere verificatiemethoden, zoals het uploaden van een paspoort, brengen op hun beurt grote privacyrisico's met zich mee. Bovendien blijven er vragen rond de toegankelijkheid van deze sociale media.

Verslaving en verbinding

Hoewel sociale media duidelijke nadelen hebben, zoals verslaving en schadelijke content, zijn er ook positieve kanten. Voor jongeren kan het een waardevol platform zijn om verbinding te zoeken met anderen, hun identiteit te ontwikkelen of zich te engageren in activisme. "De mensen die roepen dat we een leeftijdsgrens moeten instellen, kijken misschien niet helemaal naar de echte oorzaak van het gif wat op sociale media plaatsvindt." aldus Lotje "Ik denk namelijk dat alle negativiteit hem zit in de mechanismen en ontwerpen die zij gebruiken om hun platform verslavend en eng te maken".

Mechanismen zoals eindeloos scrollen trekken gebruikers — niet alleen jongeren — dieper in het platform. Lotje stelt dat wetgeving zich meer zou moeten richten op het reguleren van deze mechanismen, dan op een algeheel leeftijdsverbod. Denk bijvoorbeeld aan het verbieden van functies zoals de endless scroll of het verplicht aanbieden van instellingen die verslaving tegengaan, zoals het aanpassen van bepaalde kleurenschema's of het uitschakelen van automatische video's.

Een open internet

Evelyn uit haar frustratie over hoe grote sociale media platformen altijd worden genoemd als dé plek om met elkaar in contact te komen. Ze wijst erop dat mensen zich vóór de opkomst van deze platforms ook al online verbonden, maar toen veel meer controle hadden over hun contacten en hoe, waar en met wie ze interacties aangingen. De Europese wetgeving, zoals de Digital Markets Act en de Digital Services Act, en in de toekomst de Digital Fairness Act (die zich meer richt op consumentenrechten), biedt hoop op een diverser en decentraler online landschap. Deze wetten zouden gebruikers in staat moeten stellen om hun digitale leven weer zelf vorm te geven en controle te houden over hun online interacties.

Volg ons op de voet...

Let op! Nu volgen linkjes naar Big Tech!

Volg jij Bits of Freedom al? Bijvoorbeeld op Twitter, Instagram of LinkedIn?
De podcast vind je in jouw favoriete podcastapp. Bijvoorbeeld op Spotify of Apple Podcasts.

Wil je niks te maken hebben met Big Tech? Abonneer je dan gewoon op onze podcastnieuwsbrief: