In de vorige aflevering gingen we terug naar de beginjaren van Bits of Freedom en spraken we met de eerste directeur na de heroprichting van Bits of Freedom, Ot van Daalen. Vandaag nemen we een volgende stap op de tijdlijn: de periode tussen 2013 en 2019. We gaan er over in gesprek met toenmalig directeur Hans de Zwart.

 

Shell Game

Evelyn tipt de podcast Shell GameLuister de podcast Shell Game hier, waarin host en journalist Evan Ratliff antwoord zoekt op de vraag of er een digitale kopie van hem kan bestaan. Door een stemkloon te maken en deze te koppelen aan een AI-chatbot, probeert Evan te ontdekken wat er gebeurt wanneer je probeert controle te krijgen over de technologie die je dreigt te vervangen.

Snowden en de sleepwet

Tijdens Hans zijn directeurschap kreeg Bits of Freedom te maken met belangrijke ontwikkelingen, zoals de onthullingen van Edward Snowden over overheidssurveillance. Dit versterkte de positie van Bits of Freedom als organisatie die opkomt voor digitale rechten en privacy. De gebeurtenissen zetten het thema op de kaart en legitimeerden het werk van Bits of Freedom in de ogen van een breder publiek, waarmee het langzamerhand mainstream werd. "Het voelde een beetje alsof de nerds, die eigenlijk al jarenlang zeiden dat dit aan de hand was, eindelijk gelijk hadden gekregen. Die aandacht voor overheidssurveillance kwam op een goed moment, omdat Bits of Freedom toen al bezig was met de herziening van de Wet op de inlichting en veiligheidsdiensten (de sleepwet) die er aan zat te komen," aldus Hans.

Tech-lash

Een ander groot thema tijdens deze periode was de commercialisering van het internet, met platformen zoals Google en Facebook, die ongekende invloed kregen. Dit resulteerde in een maatschappelijke 'tech-lash', een kritische golf waarin burgers en beleidsmakers zich bewust werden van de gevaren van grote technologiebedrijven, en het gebrek aan zelfregulering. Hier speelde Bits of Freedom onder leiding van Hans op in door actief te pleiten voor regulering. De bredere impact van deze platformen op privacy en burgerrechten werd onder de aandacht gebracht. Hans: "Ik denk dat de algemene maatschappelijke perceptie over dit soort bedrijven echt veranderd is in die tijd. Het heeft niet per se tot gedragsverandering geleid, maar het heeft wel geleid tot veel meer ruimte voor regulering."

Toekomstscenario's

Hans legt uit hoe hij de juridische en technische benadering van de organisatie aanvulde met creatieve verbeelding en samenwerking met kunstenaars, om het verhaal van Bits of Freedom toegankelijker te maken voor een breed publiek. Met evenementen zoals de Big Brother Awards, waar artiesten en kunstenaars betrokken werden om op unieke manieren de verhalen rondom privacykwesties te vertellen en invoelbaar te maken. Voor de toekomst van Bits of Freedom noemt hij ook de rol die verbeelding kan spelen: "Wie heeft de verbeelding van hoe ons informatie-ecosysteem eruit zou moeten zien? Ik zou als Bits of Freedom misschien weer aan de slag gaan met design fiction oftewel: hoe willen we nou eigenlijk dat ons digitale landschap eruitziet, zodat dit helpt daar te komen."

Volg ons op de voet...

Let op! Nu volgen linkjes naar Big Tech!

Volg jij Bits of Freedom al? Bijvoorbeeld op Twitter, Instagram of LinkedIn?
De podcast vind je in jouw favoriete podcastapp. Bijvoorbeeld op Spotify of Apple Podcasts.

Wil je niks te maken hebben met Big Tech? Abonneer je dan gewoon op onze podcastnieuwsbrief: