De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) hield jarenlang burgers op sociale media in het geniep in de gaten.Lees hier het hele verhaal Vanachter nepaccounts en een apart opgetuigd, 'vuil' IT-systeem dat niet naar de overheid te herleiden is. Nadat journalisten van NRC dit schandaal naar buiten brachten probeerde de Minister van Justitie en Veiligheid van destijds, Ferdinand Grapperhaus, deze onrechtmatige surveillancepraktijken te legaliseren in een nieuwe wet, en zo van de NCTV een nieuwe inlichtingendienst te maken.

Het was één van de redenen voor ons om de Big Brother Awards 2022Lees hier meer over deze reden en luister de podcastaflevering terug aan deze minister uit te reiken. Waarmee we de schijnwerper zetten op de grootschalige inbreuk die met deze praktijken op onze digitale mensenrechten werd gemaakt. Ook lieten wij ons, op uitnodiging, kritisch horen in de Tweede Kamer Lees en kijk hier onze inbreng terug tegen de nieuwe inlichtingenbevoegdheid. We legden daar uit dat de rol van de NCTV teruggebracht moet worden tot coördinator van het nationale veiigheidsdomein.

En we wonnen! Het wetsvoorstel is herschreven. De bevoegdheid waarmee de NCTV burgers op sociale media in de gaten mogen houden is geschrapt. En het takenpakket van de NCTV dat daarin is vastgelegd is teruggebracht tot die van een coördinator.

De geheime diensten bewaarden de gegevens van miljoenen burgers Op deze manier hielden de geheime diensten zich niet aan de wetterwijl ze dat niet mochten. De toezichthouder op de geheime diensten heeft niet de middelen om iets aan deze overtreding te doen. Zij kaartte dit aan in haar rapport, maar dat werd door de minister terzijde geschoven. Daarom dienden wij een formele klacht Meer over de klacht die wij indiendenin. Het is hoog tijd dat de geheime diensten zich eens aan de wet gaan houden, en onze gegevens van hun servers worden bevrijd.

Het was de allereerste keer dat wij zo een klacht indienden. Het was de allereerste keer dat er een zogenaamde class action actie bij de Afdeling Klachtbehandeling werd opgevoerd. En het was de allereerste keer dat deze instantie haar bindende bevoegdheden inzette tegen de geheime diensten. Een groot experiment dus, en het werd een groot succesHier vind je meer over de uitspraak van de toezichthouder. De klacht werd gegrond verklaard en onze eis ingewilligd. Dat betekent dat de geheime diensten de enorme bergen gegevens van miljoenen burgers die zij onrechtmatig bewaarden moesten vernietigen, of zij dat nu wilden of niet.

De beschikbaarheid en de toepassing van encryptieHoe end-to-end encryptie jouw communicatie veilig houdt is essentieel voor de bescherming van onze digitale infrastructuur en communicatie. Dat is niet alleen belangrijk voor de democratie en onze vrijheden, maar ook van groot belang voor innovatie en economische groei. Toch oppert de minister van Justitie en Veiligheid keer op keerEncryptie is belangrijk, maar toch... het gebruik van encryptie te beperken, omdat het werk van de politie erdoor te veel gehinderd zou worden. En elke keer komen wij in actie om te laten zien dat iedereen wil dat het kabinet het gebruik van encryptie juist stimuleert.

Zo riepen we het kabinet in 2021 met een "monsterverbond", zoals het Financieel Dagblad het noemde, op om alle vormen van encryptie te stimulerenLees hier de oproep aan het kabinet: stimuleer-encryptie.nl. Tussen de ondertekenaarsOok wij ondertekende de oproep uiteraard vind je organisaties die opkomen voor de belangen van consumenten en kinderen, vertegenwoordigers van journalisten en mediabedrijven, bedrijven die de digitale infrastructuur in Nederland beheren, experts in de beveiliging daarvan, mensenrechtenorganisaties en organisaties die onze onderwijsinstellingen voorzien van internet. Maar ook organisaties en deskundigen die de overheid gewoonlijk helpen met het aftappen van telefonie- en internetverbindingen.

En met resultaat! Bits of Freedom heeft hiermee, samen met andere belanghebbenden, er voor gezorgd dat het ministerie niet meer lichtzinnig dacht over het beperken van het gebruik van encryptie. In een reactie op de oproep liet de minister aan de Tweede Kamer weten dat zijn (demissionaire) kabinet geen "onomkeerbare stappen" zou zetten. Bovendien initieerde het ministerie regelmatig overleg met de ondertekenaars van de oproep. En in 2022 stemde de Tweede Kamer in met een motie van de Partij voor de Dieren die de regering verzoekt "end-to-end encryptie in stand te houden en Europese voorstellen die dat onmogelijk maken niet te steunen". Een uitgangspunt dat wij natuurlijk ten volle onderstrepen.

Een nieuw wetsvoorstel geeft toezichthouders zoals de Autoriteit Consument en Markt de bevoegdheid om websites uit de lucht te halenHet hele verhaal lees je hier. Bits of Freedom gaf het kabinet drie adviezen over het voorstel, die grotendeels zijn overgenomen.

Zo vonden we dat als een toezichthouder een website uit de lucht wil hebben, hij daarvoor altijd van zijn bevoegdheid dit te vorderen gebruik moet maken. Hij mag niet vragen wat hij ook kan afdwingen. We adviseerden het kabinet ook om duidelijk te maken dat "ontoegankelijk maken" nooit mag betekenen dat providers die toegang tot het internet geven, gedwongen kunnen worden om internetverkeer te filteren of te vervalsen. Ten slotte adviseerden we het kabinet dat de toezichthouder altijd vooraf een inventarisatie maakt van de mogelijke consequenties van een bevel om een website uit de lucht te halen. De analyse moet ook voorgelegd worden aan de rechter-commissaris.

Om zoveel mogelijk mensen te doordringen van het belang van privacy en internetvrijheid vertellen we ons verhaal graag in de media. De afgelopen tijd bereikten we honderdduizenden kijkers, luisteraars en lezers via de media overal te lande.

Onder meer bij NieuwsuurPolitieke advertenties op Facebook, bij Nieuwsuur, RTL ZPrivacyvoornemens van big tech, bij RTL Z, NPO Radio 2Is FaceApp wel zo onschuldig, bij NPO Radio 2, De Privacytest van NPO3De Privacytest, van NPO 3, De Zoekmachine van TV Rijnmond en tal van andere televisie- en radioprogramma's konden we onze boodschap verkondigen. Maar ook in kranten als Het ParoolNieuwe richtlijn voor auteursrecht dient grote labels, in Het Parool en NRCGoogle geeft geen cent om de waarheid, in NRC en op websites als die van Joop.nlExperimentele manipulatie, op Joop.nl tot De Grote VragenWaarom is privacy belangrijk, op De Grote Vragen kwamen wij met tekst en uitleg op voor de belangen van internetgebruikers.

Tijdens een hoorzitting over de democratie in het digitale tijdperk beweerde Facebook's Head of Public Policy stellig dat het op hun platform niet langer mogelijk was om vanuit het buitenland politieke advertenties op Nederlandse kiezers te richten. Wij dachten: eerst zien, dan geloven.

En zo geschiedde: we bewezen dat Facebook loog. We probeerden om vanuit Duitsland te adverteren in Nederland. We gebruikten daarvoor het type post dat bijvoorbeeld rondom de Brexit-campagne werd ingezet om de uitslag van het referendum te beïnvloeden. We uploadden een bekende politieke meme en betaalden om deze onder de aandacht te brengen van Nederlandse kiezers. We rekenden daarbij af met een Duits rekeningnummer. Facebook legde ons geen strobreed in de weg. Andersom was het overigens ook geen probleem. We konden met hetzelfde gemak vanuit Nederland een Duitse politieke boodschap op Duitse kiezers richten. Sterker nog, Facebook gaf ons daarbij tips om mensen nog beter te kunnen bereiken.

Kortom: we bewezen dat Facebook had gelogenFacebook liegt tegen Tweede Kamer over verkiezingsmanipulatie. en dit nieuws was die dag de opening van NieuwsuurBits of Freedom in Nieuwsuur: 'Facebook gaat de fout in met politieke advertenties' .

PvdA-Kamerlid Asscher reageerde boos en stelde meteen Kamervragen. Zijn D66-collega Verhoeven riep de minister van Binnenlandse Zaken op tot actie. Helaas gaf zij er in haar antwoordenVervolg Facebook-schandaal: de regering begrijpt het nog niet blijk van dat ze nog niet goed begrijpt wat het probleem is. Maar wij zien de ontmaskering van Facebook als een succes dat op termijn nog wel gevolgen zal hebben. Wordt vervolgd!Volg ons Dossier Platformen!

Sinds 25 mei 2018 gelden er nieuwe privacy-regels in de Europese Unie. Op basis van deze regels heb je verschillende rechten waarmee je in theorie meer grip kan krijgen op je gegevens. Maar je rechten moeten geen papieren werkelijkheid blijven. Daarom lanceerde Bits of Freedom eind 2018 My Data Done Right: een tool waarmee jouw recht tot leven komtOntdek My Data Done Right en die jou in staat stelt bedrijven en instellingen te vragen over welke data ze van jou beschikken, die data te laten corrigeren, te verwijderen of over te dragen. Duizenden mensen hebben inmiddels gebruik gemaakt van deze mogelijkheid en in verschillende landen worden inmiddels lokale versies van onze tool ontwikkeld.

Samen met een groep toegewijde vrijwilligers organiseren we regelmatig Privacy CafésBekijk wanneer het volgende Privacy Café plaats vindt. Tijdens deze gratis bijeenkomsten doorheen het hele land hebben al honderden mensen zich laten voorlichten over veilig internetten. Samen met experts reiken we concrete handvatten aan, zodat deelnemers zelf aan de slag kunnen om hun apparaten privacy-vriendelijk te maken. Zo helpen we jong en oud met hun digitale zelfverdediging, recent bijvoorbeeld in samenwerking met SeniorWebSeniorWeb en Bits of Freedom: samen mensen bewust maken.

Die vrijwilligers en deskundigen hebben ook meegewerkt aan onze Internetvrijheid ToolboxBekijk hier alle tips uit de Internetvrijheid Toolbox : een pagina boordevol tips en tools om veilig en privacy-vriendelijk te internetten. Meer dan honderdduizend mensen hebben dankzij de Toolbox hun internetvrijheid kunnen vergroten.

Nooit een tip missen? Abonneer je dan op onze tweewekelijkse nieuwsbriefMeld je aan voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief!

Op 5 mei vieren we dat we in een open, vrije, democratische rechtsstaat leven. Dat is ook in Nederland niet vanzelfsprekend. Digitale technologie biedt ons veel vrijheid, maar maakt ons ook heel kwetsbaar. Daarom vragen we op Bevrijdingsdag aandacht voor onze vrijheid in het digitale tijdperk. In 2018 kon je op alle 14 BevrijdingsfestivalsBekijk hier het beeldverslag Bevrijdingsdag 2018! vrijwilligers van Bits of Freedom vinden bij de installatie "Vrijheid EXPOsed", een informatiezuil en serious game in één.

Meer dan vier jaar hebben we moeten knokken voor openheid over het aantal keer per jaar dat de Nederlandse geheime diensten een internet- en telefoonverbinding afluisteren.Lees hier het volledige verhaal van onze overwinning Stap voor stap is het ons gelukt! Halverwege onze strijd gaf de minister van Binnenlandse Zaken al gedeeltelijk toe en maakte ze de cijfers tot en met 2001 publiek. Dat was uiteraard niet voldoende, wij wilden ook recente cijfers zien. De minister wees ons verzoek af en hield de geheimhouding gaande.

Uiteindelijk sleepten we de minister voor de rechter. Die oordeelde dat de minister haar weigering niet goed onderbouwde.Lees hier meer over de uitspraken van de rechter Uiteindelijk kon de minister er niet mee onderuit. Ze moest de cijfers openbaar maken en besloot ze voortaan ook elk jaar te publiceren. Een overwinning voor de democratische controle op onze overheid!

Bits of Freedom organiseert al sinds 2001 de Big Brother Awards. Met de Big Brother AwardsZie ook de site bigbrotherawards.nl zetten we de schijnwerpers op personen, bedrijven en overheden die grove inbreuken hebben gemaakt op de privacy en vrijheid van burgers.

We focussen ook graag op pósitieve verhalen. Met de Felipe Rodriguez Award bedanken we personen die een buitengewone bijdrage hebben geleverd aan het beschermen van onze rechten

Zowel het prijzengala als de winnaars zelf kunnen elk jaar op heel wat media-aandacht rekenen. De laatste editieKijk de laatste editie hier integraal terug vond plaats in TivoliVredenburg in UtrechtErover lezen, doe je hier.

De afgelopen jaren hebben we ons hard verzet tegen elementen uit de nieuwe Wet inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv). Het ging ons vooral om de invoering van het sleepnet, dat kan worden ingezet om enorme hoeveelheden data van onschuldige burgers te verzamelen en om gegevens aan buitenlandse diensten te verstrekken die we zelf nog niet hebben beoordeeld op gevoeligheid of relevantie.

De grote maatschappelijk weerstand tegen deze wet, die in de volksmond 'de Sleepwet' is gaan heten, werd pas echt goed zichtbaar toen een groep studenten een raadgevend referendum afdwong. We voerden maanden campagne namen deel aan verschillende debatten overal in het land. We stonden veelvuldig de media te woord om uit te leggen waarom men bij het referendum tegen moest stemmen, om zo een betere wet mogelijk te maken.Bezoek onze campagnesite voor meer achtergrond Het ging om de volgende vijf cruciale punten:

1. Het sleepnet moet uit de wet;
2. Ongeëvalueerde (lees: onbekeken) gegevens mogen niet in handen kunnen vallen van buitenlandse geheime diensten;
3. Er moeten meer waarborgen komen voordat de geheime diensten realtime toegang krijgen tot gegevens van informanten;
4. Onbekende kwetsbaarheden moeten altijd gemeld worden;
5. De oordelen van de toezichthouder (CTIVD) moeten bindend worden.

Op 21 maart 2018 vond het referendum plaats. Meer dan zes miljoen mensen brachten hun stem uit. De uitslag was glashelder: Nederlanders vonden de sleepwet te ver gaan en eisten een betere wet. Als reactie op dit resultaat heeft de regering de wet aangepast , helaas op volstrekt ondermaatse wijze. Wij blijven de overheid op dit punt daarom scherp bekritiseren en met betere wetsvoorstellen bestoken.

Al het nieuws hieromtrent verzamelen we in het Dossier Geheime DienstenDossier Geheime Diensten.

De reclamezuilen van Exterion op treinstations van de NS bleken voorbijgangers te bespieden met ingebouwde camera's. Het bedrijf wilde zo achterhalen hoe forenzen naar de reclames keken. De NS had geen moeite met deze spionageWe schreven over de verantwoordelijkheid van de NS, wij hadden dat wel. Wij zijn van mening dat je je onbespied in de publieke ruimte moet kunnen bewegen en dat als er al meegekeken wordt, dat helder wordt aangegeven. We zorgden voor een relletje, waarna het bedrijf achter de billboards pas op de plaats maakte en de camera's uitzette. Inmiddels zijn ze ook afgeplakt. Dat is mooi, maar we zijn vooral benieuwd naar Exterion's idee over wat nog komen gaatDe toekomst volgens Exterion. Die vraag bleef vooralsnog onbeantwoord.

Internetfilters zijn als zombies. Zijn ze uit het ene wetsvoorstel gesloopt, dan staat er weer een nieuwe te wachten in een volgend voorstel. Toelichting bij het meest recente voorstelEen van de meest recente reïncarnaties is het filter in het wetsvoorstel dat online gokken moet reguleren.

Naar goede gewoonte gaan we op zo'n moment in gesprek met de leden van de Tweede Kamer. We leggen dan uit dat zo’n filter ineffectieve symboolpolitiek is en de basis voor een censuurinfrastructuur neerzet. Ook leggen we uit hoe de overheid met zo’n filter internettoegangsproviders dwingt zich crimineel te gedragen. Ten slotte tonen we aan dat alternatieve maatregelen effectiever zijn, zonder onze vrijheid op te moeten offeren. En ook bij het wetsvoorstel over online gokken hebben onze adviezen hun effect niet gemist: de Tweede Kamer stemde voor het schrappen van het internetfilter uit het wetsvoorstel.Lees hier ons verslag van het debat in de Kamer